Những năm gần đây, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ở Việt Nam tiếp tục diễn biến phức tạp. Cùng với các loại tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy; tổ chức, chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy… thì tình hình tội phạm sản xuất trái phép chất ma túy; mua bán tiền chất bất hợp pháp, có nguy cơ thất thoát vào hoạt động sản xuất trái phép chất ma túy có chiều hướng gia tăng, diễn ra tại nhiều địa phương. Bên cạnh đó, sự xuất hiện của ngày càng nhiều chất ma túy, tiền chất mới, thậm chí chưa được quy định trong các nghị định của Chính phủ đã gây nhiều khó khăn cho công tác kiểm soát, quản lý cũng như công tác phát hiện, điều tra, đấu tranh xử lý của các lực lượng chức năng do chưa có hành lang pháp lý. Do đó lợi dụng “kẽ hở” của pháp luật, xuất hiện xu hướng các đối tượng, đường dây tội phạm luôn tìm cách mua bán, vận chuyển các loại ma túy, tiền chất từ nước ngoài vào Việt Nam tiêu thụ, bán kiếm lời hoặc phục vụ mục đích sản xuất trái phép chất ma túy tổng hợp.

Ngày 21/12/2021, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Nghị định số 116/2021/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật phòng, chống ma túy số 73/2021/QH14  (được Quốc hội khóa XIV thông qua tại Kỳ họp thứ 11) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính số 67/2020/QH14 (được Quốc hội khóa XIV thông qua tại Kỳ họp thứ 10) về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy, có hiệu lực từ ngày 01/01/ 2022 (sau đây gọi tắt là Nghị định số 116).

Công tác quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy được Nhà nước ta rất quan tâm đưa vào quản lý bằng pháp luật và các quy định của Chính phủ.

Công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy luôn được Nhà nước ta quan tâm; đặc biệt từ năm 1997, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký Quyết định số 798/QĐ-CTN ngày 01 tháng 9 năm 1997 về việc tham gia 03 Công ước của Liên hợp quốc về quản lý và kiểm soát các chất ma túy, chất hướng thần.

Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) so với Luật hiện hành có những điểm mới cơ bản sau đây: 1. Quy định cụ thể trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân, gia đình, cộng đồng trong phòng, chống ma túy. Để phù hợp với thực tiễn công tác đấu tranh phòng, chống ma túy, chính sách Nhà nước về phòng, chống ma túy (Điều 3) đã quy định "Ưu tiên nguồ...