Ngày 25/12/1997, Ban Giám đốc Công an tỉnh Sơn La ra quyết định thành lập Phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về ma túy, nay là Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy với 13 CBCS, trong đó có 11 đảng viên. Ngày đầu thành lập, CBCS đối mặt với khối lượng công việc lớn, phức tạp. Là tỉnh vùng cao, biên giới với 274 km đường biên tiếp giáp với nước bạn Lào, tội phạm ma túy đã lợi dụng Sơn La là điểm trung chuyển, tập kết ma túy từ khu vực Tam giác vàng để vận chuyển đi các địa phương và đưa sang nước thứ ba tiêu thụ. Đối tượng hoạt động với phương thức tinh vi, xảo quyệt, sẵn sàng chống trả lực lượng công an khi bị phát hiện, truy bắt hòng trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật. Trong khi đó, đơn vị lực lượng mỏng, trang bị, phương tiện kỹ thuật còn hạn chế đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác đấu tranh. Song, được sự quan tâm, chỉ đạo kịp thời của cấp ủy, chính quyền, Ban Giám đốc, sự phối hợp của các cục nghiệp vụ của Bộ Công an và sự giúp đỡ, ủng hộ to lớn của cán bộ, nhân dân trong tỉnh đã giúp CBCS yên tâm công tác.
Cấp ủy, lãnh đạo Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy quán triệt CBCS thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 21-CT/TW, ngày 26/3/2008 của Bộ Chính trị về Tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trong tình mới, Kết luận số 1505-KL/TU, ngày 01/6/2009 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Sơn La về chủ trương phối hợp trong công tác phòng, chống tội phạm ma túy giữa lực lượng chức năng tỉnh Sơn La với các tỉnh Hủa Phăn, Luông Pha Băng, U Đôm Xay, Luông Nậm Thà, Bò Kẹo (Lào) và các chỉ thị, nghị quyết, quyết định của tỉnh Sơn La để chỉ đạo có hiệu quả công tác đấu tranh chống tội phạm ma túy trên địa bàn.
Hằng năm, đơn vị chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng đề xuất Ban Giám đốc Công an tỉnh tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương chỉ đạo có hiệu quả các mặt công tác phòng, chống ma túy (PCMT). Tham mưu xây dựng kế hoạch phối hợp PCMT qua biên giới (SH09), giúp Ban chỉ đạo xây dựng, thực hiện kế hoạch phối hợp đấu tranh với lực lượng chức năng 05 tỉnh Bắc Lào. Trong nội địa, Phòng tham mưu Ban Giám đốc Công an tỉnh triển khai các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm ma túy nhân dịp lễ, tết, Tháng hành động PCMT, đặc biệt là việc triển khai Phương án 279 để giải quyết địa bàn trọng điểm phức tạp về ma túy ở xã Loóng Luông, huyện Vân Hồ, trọng tâm là xác lập chuyên án đấu tranh, bắt giữ các nhóm tội phạm có vũ trang vận chuyển trái phép ma túy từ bên kia biên giới vào huyện Vân Hồ và vùng phụ cận. Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy tham mưu cho Ban Giám đốc Công an tỉnh thành lập các tổ công tác phối hợp với Bộ đội Biên phòng ngăn chặn nguồn ma túy trên tuyến biên giới xâm nhập nội địa. Giúp cấp ủy, chính quyền các xã biên giới củng cố, kiện toàn hệ thống chính trị từ xã đến bản, phát động quần chúng tham gia PCMT gắn với phát triển kinh tế - xã hội, làm giàu chính đáng. Tiến hành khảo sát, đánh giá toàn diện tình hình tội phạm ma túy, xác định tuyến, địa bàn, đối tượng trọng điểm để tập trung đấu tranh.
Đơn vị tăng cường hướng dẫn phương pháp vận động các ban, ngành, đoàn thể và nhân dân tích cực tham gia phát hiện, tố giác tội phạm, tệ nạn ma túy ở khu dân cư cho lực lượng chuyên trách PCMT, công an các huyện, thành phố. Phối hợp với các ngành chức năng rà soát, lập danh sách người nghiện ma túy, người sau cai tái nghiện ở ngoài xã hội, rà soát, lập danh sách các xã còn phức tạp về tội phạm ma túy để đề xuất biện pháp giải quyết kịp thời, không để hình thành điểm nóng về an ninh trật tự. Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền PCMT, thực hiện ký cam kết xây dựng cơ quan, đơn vị, trường học, khu dân cư không có ma túy trong toàn tỉnh.
Quán triệt sự chỉ đạo của Công an tỉnh và hướng dẫn về nghiệp vụ của Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy, lãnh đạo đơn vị chỉ đạo xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể cho từng năm, triển khai đồng bộ các biện pháp đấu tranh kết hợp với tuyên truyền, phòng ngừa nhằm từng bước đẩy lùi “cái chết trắng” ra khỏi địa bàn. Từ năm 2008 - 2018, Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy, Công an tỉnh Sơn La đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị chức năng phát hiện, bắt giữ 981 vụ, với 1.576 đối tượng phạm tội về ma túy, khám phá 58 chuyên án, triệt phá 37 đường dây mua bán, vận chuyển trái phép ma túy, xóa 314 điểm tệ nạn ma túy tại khu dân cư. Thu giữ 604,377 kg + 238 gói nhỏ heroin, 62,62 kg nhựa + 2,1 kg quả thuốc phiện, trên 502.000 viên + 6,547 kg ma túy tổng hợp (MTTH) cùng nhiều vật chứng liên quan. Điển hình từ năm 2014 - 2017, Phòng phối hợp với các đơn vị trong Công an tỉnh và các cục nghiệp vụ của Bộ Công an xác lập, đấu tranh khám phá thành công chuyên án 279LL, tiêu diệt, bắt giữ 25 đối tượng, thu 498 bánh heroin, 35.059 viên MTTH, 21 khẩu súng các loại, 333 viên đạn và nhiều vật chứng khác. Thành công của chuyên án đã ngăn chặn và làm giảm cơ bản hoạt động của các toán, nhóm có vũ trang vận chuyển trái phép ma túy vào huyện Mộc Châu, Vân Hồ, góp phần ổn định ANTT tại địa bàn.
Đồng chí Trung tướng Trần Văn Vệ trao Bằng khen của Bộ Công an cho các tập thể, cá nhân có thành tích trong đấu tranh chuyên án 279LL
Từ ngày 26 - 29/6/2018, Công an tỉnh Sơn La phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an huy động CBCS cùng phương tiện chiến đấu tiến vào bản Tà Dê, xã Loóng Luông, huyện Vân Hồ truy bắt Nguyễn Thanh Tuân, Nguyễn Văn Thuận là đối tượng phạm tội về ma túy có lệnh truy nã. Quá trình vây bắt, các đối tượng chống trả quyết liệt, buộc Ban chuyên án phải nổ súng tiêu diệt Tuân và Thuận, bắt giữ các đối tượng khác. Tại hiện trường, lực lượng chức năng thu giữ 49 khẩu súng + hơn 7.000 viên đạn các loại, 17 quả lựu đạn, 31 hộp tiếp đạn, 29 ống giảm thanh, ống ngắm súng, 03 ống nhòm, 11 can xăng, dầu, 23 bình gas, 25m3 gỗ lậu cùng nhiều vật chứng liên quan. Ngày 20/4/2019, tại xã Chiềng Hắc, tổ công tác của Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy phối hợp với Công an huyện Mộc Châu, Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La và lực lượng nghiệp vụ của Tổng cục Hải quan bắt quả tang đối tượng Giàng A Dủa có hành vi mua bán trái phép ma túy, thu giữ 17 bánh heroin cùng nhiều vật chứng liên quan.
Công an tỉnh Sơn La phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an bắt giữ đối tượng trong đường dây ma túy do Nguyễn Thanh Tuân và Nguyễn Văn Thuận cầm đầu.
Không chỉ làm tốt công tác đấu tranh chống tội phạm ma túy trên địa bàn, ngay sau khi được Tỉnh ủy, UBND tỉnh đồng ý cho triển khai Kế hoạch phối hợp PCMT với các tỉnh Hủa Phăn, Luông Pha Băng (Lào), Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy đã chủ động tham mưu cho Ban Giám đốc tổ chức ký kết Biên bản ghi nhớ về phối hợp đấu tranh giữa Công an tỉnh Sơn La với Công an hai tỉnh nhằm triển khai phương án đấu tranh, bắt giữ ở ngay trên đất bạn theo từng giai đoạn cụ thể. Từ năm 2009 đến nay, Phòng tham mưu Ban Giám đốc tổ chức 04 lớp tập huấn nghiệp vụ cho 118 CBCS Công an các tỉnh Bắc Lào. Công an tỉnh cử 19 lượt tổ công tác sang hỗ trợ cho bạn về công tác điều tra. Rà soát, lập danh sách các đường dây, đối tượng cầm đầu, điểm tập kết ma túy trên tuyến biên giới Việt Nam - Lào để phối hợp với bạn đấu tranh triệt xóa, đồng thời làm tốt công tác quản lý địa bàn, xây dựng phong trào toàn dân tố giác tội phạm ma túy tại các bản giáp biên. Từ năm 2009 đến nay, đơn vị phối hợp với công an các tỉnh nước bạn bắt giữ 247 vụ, 497 đối tượng, tịch thu gần 158 kg heroin, 200 kg phụ gia điều chế heroin, hơn 40 kg thuốc phiện, hơn 1,2 triệu viên MTTH cùng nhiều vật chứng liên quan, phát hiện và triệt xóa 72 ha trồng cây thuốc phiện tại các bản giáp biên với nước ta.
Để đáp ứng yêu cầu công tác, chiến đấu, lãnh đạo đơn vị luôn coi trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng đơn vị trong sạch, vững mạnh. Đôn đốc CBCS hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị do chi bộ, chi đoàn giao. Chú trọng các hoạt động tình nghĩa vì cộng đồng, chia sẻ khó khăn với bà con vùng cao, qua đó xây dựng tình quân dân bền chặt. Hằng năm, Phòng chủ động tham mưu Ban Giám đốc kiện toàn, củng cố các đội nghiệp vụ, quan tâm giáo dục chính trị, tư tưởng, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, chăm lo đời sống giúp CBCS yên tâm công tác, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Đoàn viên Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy phối hợp với các chi đoàn bạn làm đường giao thông nông thôn ở xã Phiêng Ban, huyện Bắc Yên.
Với những thành tích xuất sắc trong công tác đấu tranh chống tội phạm ma túy, tập thể Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy, Công an tỉnh Sơn La vinh dự được Chủ tịch nước trao tặng Huân chương Chiến công hạng Ba (năm 2009), hạng Nhì (năm 2012) và hạng Nhất (năm 2014). Năm 2016, Phòng được Chính phủ tặng Cờ thi đua cùng nhiều phần thưởng cao quý của Bộ Công an, tỉnh Sơn La. Từ năm 2008 - 2018, đơn vị đạt và giữ vững danh hiệu Quyết thắng. Có 08 cá nhân được tặng thưởng Huân chương Chiến công các hạng, nhiều lượt CBCS được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an, tỉnh Sơn La và các cấp, cấp ngành khen thưởng. Tiếp nối bề dày truyền thống 22 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, CBCS đơn vị tiếp tục phát huy kết quả đạt được ra sức thi đua, lập thành tích trên mặt trận chống “cái chết trắng” vì cuộc sống bình yên, no ấm trên mảnh đất vùng cao, biên giới này.
Minh Châu