Tình hình mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy qua biên giới tỉnh Nghệ An tiếp tục diễn biến phức tạp; lượng ma túy tổng hợp thẩm lậu vào Nghệ An ngày càng nhiều. Đáng chú ý, thời gian gần đây đã phát hiện một số đường dây mua bán, vận chuyên trái phép chất ma túy số lượng đặc biệt lớn, có yếu tố nước ngoài và xuyên quốc gia. Số người nghiện ma tuý tuy giảm nhưng vẫn còn nhiều, theo thống kê đến tháng 6/2019, toàn tỉnh Nghệ An có 6.823 người nghiện có hồ sơ quản lý. Hiện nay, người nghiện có xu hướng trẻ hoá và gia tăng tình trạng sử dụng ma túy tổng hợp gây ảo giác (ngáo đá) làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh.
Công an Nghệ An tăng thường xuyên tuyên truyền, phổ biến pháp luật về PCMT tại các địa bàn cơ sở
Trước tình hình đó, Công an tỉnh Nghệ An đã triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm chặn cung - giảm cầu qua đó đã thu được nhiều kết quả rất đáng ghi nhận. Công an tỉnh Nghệ An đã tham mưu với Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo mang tính chiến lược huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị trong công tác phòng, chống ma túy (PCMT). Đã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể ở cơ sở đổi mới nội dung, hình thức, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật PCMT, trong đó, đặc biệt chú trọng vào các địa bàn trọng điểm phức tạp về ma túy. Biên tập nhiều tài liệu, bản tin, phóng sự; pa nô, áp phích... tuyên truyền PCMT. Tổ chức xây dựng hàng nghìn buổi tuyên truyền lưu động PCMT; xây dựng, nhân rộng 512 mô hình PCMT ở cơ sở trong đó có 253 mô hình hoạt động hiệu quả. Đặc biệt, mô hình Vận động nhân dân tham gia chuyển hoá địa bàn phức tạp về ma tuý tại xã Diễn Bích, huyện Diễn Châu được Bộ Công an biểu dương, phổ biến kinh nghiệm trong toàn quốc. Đồng thời, lựa chọn địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy để tập trung tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia tố giác tội phạm và tệ nạn ma tuý, gắn với triệt xóa các điểm, tụ điểm mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Với cách làm này, nhiều địa bàn một thời được xác định là điểm nóng về ma túy đến nay tình hình đã cơ bản ổn định, như: Hưng Long, Hưng Xá, Hưng Tây (Hưng Nguyên); Diễn Kỳ, Diễn Hồng, Diễn Tháp (Diễn Châu); Đội Cung, Hưng Bình, Trung Đô (TP. Vinh); Tri Lễ, Châu Thôn (Quế Phong)...
Cùng với đó, Công an tỉnh Nghệ An đã chú trọng phối hợp thực hiện có hiệu quả công tác cai nghiện ma tuý và quản lý sau cai, nhằm làm giảm nguồn cầu và nguồn bổ sung tội phạm ma túy (TPMT). Từ năm 2009 đến tháng 6/2019, toàn tỉnh đã lập và đưa 20.528 người đi cai nghiện (trong đó có 8.028 lượt cai nghiện bắt buộc; 1.596 lượt cai nghiện tự nguyện; 10.958 lượt cai nghiện tại gia đình và cộng đồng); điều trị cho 2.750 người nghiện bằng thuốc thay thế methadone.
Từ khi triển khai thi hành Luật PCMT đến nay, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật PCMT về công tác cai nghiện ma túy có nhiều thay đổi; trong đó, theo Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và Nghị định số 221/2013/NĐ-CP ngày 30/12/2013 thì việc xem xét quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân đã gây nhiều khó khăn, vướng mắc trong công tác cai nghiện ma túy trên toàn tỉnh. Trước tình hình đó, Công an tỉnh Nghệ An đã chủ động tham mưu với UBND tỉnh ban hành Quy chế phối hợp liên ngành trong công tác cai nghiện ma tuý, tạo sự đột phá trong công tác cai nghiện. Nghệ An và Đà Nẵng là 02 địa phương đầu tiên trong cả nước có văn bản khắc phục khó khăn, vướng mắc của quy định pháp luật trong công tác cai nghiện ma túy và dẫn đầu về kết quả này. Về công tác cai nghiện bắt buộc, tính riêng năm 2018 và 6 tháng đầu năm 2019, toàn tỉnh đã lập, đưa 1.556 người nghiện đi cai nghiện bắt buộc, được Trung ương ghi nhận, đánh giá cao, nhiều địa phương về trao đổi, học hỏi kinh nghiệm.
Các lực lượng chức năng tỉnh Nghệ An kiểm tra vật chứng vụ án ma túy
Thường xuyên chỉ đạo mở các đợt cao điểm tấn công trấn áp TPMT (trung bình, mỗi năm mở từ 2-3 đợt cao điểm). Từ 2009 đến 6/2019, Công an tỉnh Nghệ An đã chủ trì, phối hợp phát hiện, bắt giữ 10.536 vụ, 13.036 đối tượng phạm tội về ma túy, thu hơn 1,35 tấn ma túy các loại. Phối hợp với lực lượng Bộ đội Biên phòng và cấp ủy, chính quyền các huyện biên giới tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền, vận động nhân dân không trồng cây có chứa chất ma túy, không tiếp tay cho TPMT với hàng ngàn lượt người tham gia. Thường xuyên tổ chức các đoàn công tác liên ngành trực tiếp xuống kiểm tra ở các vùng có nguy cơ cao về tái trồng cây thuốc phiện ở các huyện Kỳ Sơn, Tương Dương và Quế Phong. Việc triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm xóa bỏ việc trồng và tái trồng cây thuốc phiện mang lại hiệu quả cao được chính quyền và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Kết quả, từ năm 2009 đến tháng 6/2019 các lực lượng chức năng tỉnh Nghệ An đã phá nhổ 37.732 m2 diện tích cây thuốc phiện trồng xen kẽ với cây hoa màu. Từ cuối năm 2015 đến nay không phát hiện tình trạng trồng và tái trồng cây thuốc phiện trên địa bàn tỉnh.
Chú trọng công tác xây dựng lực lượng chuyên trách đấu tranh PCMT tỉnh Nghệ An đám bảo tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đủ về số lượng, bảo đảm về chất lượng. Tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, trau dồi kỹ năng, tinh thần trách nhiệm, không ngại khó, ngại khổ và ý chí kiên quyêt đấu tranh với tội phạm cho cán bộ, chiến sỹ. Huy động các nguồn lực để đầu tư, hồ trợ kịp thời, hiệu quả cho công tác PCMT.
Công an tỉnh Nghệ An tăng cường công tác phối hợp phòng, chống ma túy với các lực lượng chức năng nước bạn Lào
Cùng với những biện pháp tăng cường công tác PCMT trong nội địa, Công an tỉnh Nghệ An còn chú trọng phối hợp với các tỉnh giáp biên giới của nước bạn Lào trong công tác PCMT. Qua đó, đạt nhiều kết quả nổi bật: Giai đoạn 2008 - 2019, các ngành chức năng tỉnh Nghệ An và 03 tỉnh Xiêng Khoảng, Hủa Phăn và Bô Ly Khăm Xay (Lào) đã tổ chức 84 đợt giao ban cấp tỉnh; duy trì hiệu qủa hoạt động của Văn phòng liên lạc PCMT qua biên giới; tổ chức 06 lớp tập huấn nghiệp vụ PCMT cho cán bộ các tỉnh giáp biên của nước bạn Lào; phối hợp tổ chức Hội nghị giao ban hợp tác về PCMT giữa 04 tỉnh của Việt Nam gồm: Nghệ An, Thanh Hóa, Sơn La, Điện Biên và các tỉnh Hủa Phăn, Xiêng Khoảng, Phong Sa Lỳ, Luông Pha Băng (Lào) theo hình thức luân phiên hàng năm... Từ đó, góp phần nâng cao mối quan hệ phối hợp trao đổi thông tin giúp Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Nghệ An khám phá nhiều chuyên án, vụ án lớn về ma túy từ Lào vào Nghệ An (từ 2009 đến tháng 6/2019 đã phối hợp xác lập đấu tranh khám phá 20 chuyên lớn, bắt 40 đối tượng, thu 224 bánh heroin, 74.099 viên ma túy tổng hợp, 15 kg nhựa thuốc phiện cùng nhiều vật chứng có liên quan; truy bắt thành công 14 đối tượng truy nã nguy hiểm, đặc biệt nguy hiểm phạm tội về ma túy lẩn trốn tại Lào…).
Thái Thành