Với đặc thù là địa bàn biên giới, tỉnh Lạng Sơn có hơn 231 km đường biên tiếp giáp với tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), có 05 huyện biên giới, với 02 cửa khẩu quốc tế, 01 cửa khẩu song phương, 9 cửa khẩu phụ và nhiều đường mòn, lối mở qua lại hai nước, đây là điều kiện thuận lợi để địa phương phát triểnkinh tế, xã hội. Tuy nhiên, đây cũng là điều kiện tiềm ẩn nhiều phức tạp về tình hìnhANTT, đặc biệt là hoạt động của tội phạm xuyên quốc gia, trong đó tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy. Các đối tượng phạm tội đã triệt để lợi dụng điều kiện về vị trí địa lý, đường biên giới dài, địa hình phức tạp,giao thông thuận tiện để thực hiện hành vi mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy số lượng lớn,không ítđối tượng sử dụng vũ khí nóng để chống trả các lực lượng chức năng khi bị phát hiện, bắt giữ; nhiều đối tượng phạm tội khi bị phát hiện đã chạy trốn qua bên kia biên giới, gây khó khăn cho công tác điều tra, truy bắt, mở rộng vụ án. Tình trạng sử dụng ma túy tổng hợp trong thanh niên, đối tượng có tiền án, tiền sự trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn hiện nay diễn biến khá phức tạp. Toàn tỉnh hiện có hơn 2.670 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, đây là số có nguy cơ cao vi phạm pháp luật, gây ảnh hưởng đến tình hình ANTT trên địa bàn.
Sau khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 21-CT/TW về tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trong tình hình mới, Tỉnh ủy Lạng Sơn đã ban hành Chương trình hành động số 42-CTr/TU, ngày 11/5/2009 để chỉ đạo các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện. Theo từng năm và từng giai đoạn, Tỉnh uỷ đã chỉ đạo UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc tỉnh xây dựng các chương trình, kế hoạch cụ thể đối vớicông tác phòng, chống ma túy, trong đó xác định rõ những mục tiêu, nhiệm vụ và phân công trách nhiệm cho các sở, ban, ngành, tổ chức chính trị, xã hội và các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh triển khai thực hiện và xác định đây là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên để duy trì ổn định trật tự an toàn xã hội, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Trong quá trình tổ chức thực hiện công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy, Tỉnh uỷ Lạng Sơn đã chỉ đạo các cấp ủy đảng đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm huy động cả hệ thống chính trị và toàn dân cùng tham gia vào công tác phòng, chống ma túy; thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức và biện pháp tuyên truyền sao chophù hợp với từng địa bàn, đối tượng và tình hình thực tế ở địa phương. Trong quá trình thực hiện, các cơ quan chức năng tỉnh Lạng Sơn đã chú trọng tuyên truyền về hậu quả, tác hại của tệ nạn ma túy; trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa, phát hiện, tố giác và tham gia đấu tranh chống tội phạm ma túy; quản lý, giúp đỡ người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng.... Từ năm 2008 đến nay, các sở, ban, ngành và các địa phương của tỉnh Lạng Sơn đã phối hợp tổ chức trên 191.200 lượt tuyên truyền về phòng, chống ma túy với trên 630 nghìn lượt người tham gia; xây dựng hàng nghìn panô, áp phích, tờ rơi; xây dựng trên 12.500 tin bài, phóng sự đăng phát trên các phương tiện thông tin đại chúng của trung ương và địa phương, qua đó góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của nhân dân đối với công tác phòng, chống ma tuý.
Tòa án nhân dân huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn xét xử lưu động vụ án mua bán trái phép chất ma túy
Các lực lượng chức năng như Công an, Bộ đội Biên phòng, Hải quan đã tăng cường công tác nắm tình hình, triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, tập trung đấu tranh quyết liệt với các đường dây mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép các chất ma tuý hoạt động liên tỉnh, xuyên quốc gia; chú trọng công tác phòng ngừa nghiệp vụ, ngăn chặn phát sinh tụ điểm ma túy phức tạp, gây bức xúc trong dư luận xã hội. Hơn 10 năm qua, các lực lượng chức năng của tỉnh Lạng Sơn đã phát hiện, bắt giữ trên 2.580 vụ, với trên 3.680 đối tượng phạm tội ma túy, đãthu giữ trên 362 kg hêrôin (trên 1.099 bánh), 110.457 viên và 252,2 kg ma túy tổng hợp cùng nhiều tang vật có liên quan. Qua đó đã khởi tố, điều tra 2.307 vụ 3.363 bị can, trong đó đã đưa ra xét xử lưu động 362 vụ việc nhằm răn đe tội phạm vàtuyên truyền, phòng ngừa, giáo dục chung.
Công an tỉnh Lạng Sơn thu giữ 45 bánh heroin trong một vụ án vào năm 2017
Công tác phát hiện, triệt xóa trồng các loại cây có chứa chất ma túy luôn được các ban, ngành và các địa phương trong tỉnh quan tâm thực hiện, gắn với việc đầu tư các dự án phát triển kinh tế,xã hội cho địa bàn vùng cao, biên giới, vùng dân tộc thiểu số, các Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo. Quá tình thực hiện, Tỉnh uỷ đã giao Công an tỉnh làm nòng cốt, phối hợp với các sở, ban, ngành và các huyện, thành phố đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, đồng thời gắn trách nhiệm của cấp uỷ đảng, chính quyền cơ sở trong việc phát hiện, xử lý các trường hợp trồng trái phép cây chứa chất ma tuý và vận động nhân dân không trồng cây có chứa chất ma túy. Từ năm 2008 đến nay, đã phát hiện, xử lý nghiêm 374 vụ trồng cây chứa chất ma tuý trên diện tích 2.856m2.
Với chức năng là cơ quan chủ trì dự án “Xây dựng xã, phường, thị trấn không tệ nạn ma túy”Công an tỉnh Lạng Sơn đã làm tốt vai trò thường trực, chủ động xây dựng các kế hoạch, huy động các cấp, ngành và các địa phương trên địa bàn tỉnh tập trung thực hiện, gắn trách nhiệm của cấp ủy đảng, chính quyền cơ sở với kết quả công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn để bình xét thi đua hằng năm và xem xét trách nhiệm của người đứng đầu nếu để tình hình tệ nạn ma túy diễn ra phức tạp, kéo dài. Đã rà soát, đánh giá tổng thể tình trạng tệ nạn ma túy tại các xã, phường, thị trấn. Qua 10 năm tập trung thực hiện, cùng với sự tham gia tích cực của các cấp, ngành, công tác xóa và làm giảm tệ nạn ma túy ở xã, phường, thị trấn đã đạt mục tiêu đề ra, nhất là ở các địa bàn được lựa chọn thực hiện điểm. Hiện toàn tỉnh có 76/226 xã, phường, thị trấn không có tệ nạn ma túy.
Trong thời gian tới, để thực hiện tốt công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh, theo ông Hoàng Văn Nghiệm, Phó Bí thư thường trực tỉnh Lạng Sơn, Tỉnh ủy Lạng Sơn sẽ chỉ đạo các cấp ủy đảng, chính quyền các cấptiếp tụcđẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục, đổi mới nội dung, cách làm phù hợp với từng địa bàn, đối tượng cụ thể nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ và nhân dân về công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma tuý. Thực hiện đồng bộ các giải pháp xoá bỏ việc trồng cây chứa chất ma tuý. Các lực lượng chức năng sẽ làm tốt hơn nữa công tác nắm tình hình địa bàn, đối tượng, đẩy mạnh các biện pháp nghiệp vụ, nâng cao hiệu quả đấu tranh triệt xoá các đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý, kiên quyết không để hình thành tụ điểm phức tạp, gây bức xúc trên địa bàn. Các cơ quan chức năng phối hợp chặt chẽ trong công tác điều tra, xử lý các vụ án về ma túy; lựa chọn vụ án điểm để đưa ra xét xử lưu động nhằm răn đe tội phạm, giáo dục pháp luật trong quần chúng nhân dân.
Trần Thành