Thực hiện chương trình công tác năm của Đảng uỷ Công an tỉnh và Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý, Phòng đã tập trung xây dựng chương trình công tác hàng năm với phương châm đánh mạnh, đánh trúng, bóc gỡ các đường dây tội phạm ma tuý (TPMT) trên tuyến Tây Bắc, qua biên giới Việt Nam - Trung Quốc. Quán triệt tinh thần đó, lãnh đạo đơn vị yêu cầu cán bộ, chiến sỹ bám sát địa bàn, xác minh, phân loại đối tượng từ đó đề ra biện pháp đấu tranh.
Qua công tác vận động quần chúng tham gia tố giác tội phạm, kết hợp với xác minh đối tượng có biểu hiện nghi vấn, Phòng đã xác định một số đối tượng người Mông có liên quan đến đường dây TPMT qua biên giới và đề xuất Ban Giám đốc Công an tỉnh cho xác lập Chuyên án 316S vào tháng 4/2016 để đấu tranh.
Sau thời gian nghe ngóng động tĩnh, đến đầu năm 2018, trinh sát phát hiện đối tượng hoạt động trở lại trên tuyến Mường Nhé, Nậm Pồ (tỉnh Điện Biên), Anh Sơn, Tương Dương (tỉnh Nghệ An) và Mường Khương (tỉnh Lào Cai). Chúng câu kết với số người Mông ở Lào, Mianmar hình thành đường dây vận chuyển trái phép ma tuý từ Tam giác vàng về Lào Cai để đưa sang tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Các đối tượng thường đi xe máy, ô tô dưới danh nghĩa đi du lịch để vận chuyển lượng hàng lớn hòng qua mặt cơ quan chức năng các nước. Nếu bị lộ, chúng kiên quyết chống lại đến cùng nhằm tiêu huỷ tang vật và tẩu thoát. Qua nguồn tin thu thập ở ngoại biên và nội địa, trinh sát phát hiện người vận chuyển tạo hốc bí mật trong bình xăng, lốp dự phòng, thùng chứa hàng nên rất khó phát hiện và kiểm tra. Đặc biệt, chúng còn lắp biển kiểm soát giả mạo biển của các cơ quan nhà nước, đơn vị quân đội gây khó khăn cho việc kiểm tra hành chính của cảnh sát giao thông.
Dưới sự chỉ đạo của đồng chí Đại tá Đinh Tiến Quân, Giám đốc Công an tỉnh và đồng chí Đại tá Hoàng Mạnh Hùng, Phó Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Ban chuyên án xây dựng kế hoạch đấu tranh, đưa trinh sát xuống các xã biên giới: Bản Lầu, Pha Long, Tả Ngải Chồ (huyện Mường Khương), các xã của huyện Mường Nhé, Điện Biên Đông, Nậm Pồ (tỉnh Điện Biên), Anh Sơn, Tương Dương (tỉnh Nghệ An) và khu vực Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo (huyện Hương, tỉnh Hà Tĩnh) xác minh thông tin về nơi ở, phương tiện, thủ đoạn cất giấu, thời gian, địa điểm giao nhận ma tuý, phân loại đối tượng tham gia đường dây kết hợp với triển khai các biện pháp nghiệp vụ ở ngoại biên. Với tinh thần trách nhiệm cao, mưu trí, dũng cảm, sau 06 tháng đơn vị đã dựng lên đường dây ma tuý xuyên quốc gia Lào - Việt Nam - Trung Quốc, Mianmar - Việt Nam - Trung Quốc. Đối tượng chính trong đường dây là Ta (sống ở Lào) và Lầu A Súa (sống ở Mianmar) đã câu kết với nhóm đối tượng ở Mường Khương mua bán ma tuý với số lượng lớn. Ta còn câu kết với Nguyễn Văn Đài (SN 1975), trú tại xã Thạch Sơn, huyện Anh Sơn, Nghệ An) vận chuyển ma tuý về Mường Khương, đưa sang Trung Quốc. Đài là người Kinh, từng sống ở Lào nhiều năm, có quan hệ thân thiết với đối tượng người Mông Lào, đã đứng ra tổ chức vận chuyển ma tuý theo tuyến Lào - Nghệ An - Lào Cai. Tại Điện Biên, đối tượng Vàng A Phía (SN 1982) trú tại xã Phì Nhừ, huyện Mường Nhé móc nối với Lầu A Súa (sống ở Mianmar) và Giàng A Páo (SN 1979) trú tại xã Huổi Lếch, huyện Mường Nhé mang ma tuý từ Mianmar về nước bán kiếm lời. Đài dưới vỏ bọc là nhà thầu xây dựng đã giúp một số hộ dân ở xã Thạch Sơn xây dựng đường xá, nhà ở, được bà con tín nhiệm. Phía và Páo đều sinh sống ở nơi có quan hệ thân tộc, dân tộc đoàn kết chặt chẽ nên việc xác minh nhân thân lý lịch của chúng rất khó khăn. Các đối tượng vận chuyển ma tuý theo đường mòn từ Lào, Mianmar về Điện Biên, Nghệ An để đóng gói, cất giấu. Khi có cơ hội thuận lợi, chúng vận chuyển theo hướng Điện Biên - Lai Châu - Lào Cai, Hà Tĩnh - Nghệ An - Thanh Hoá - Hà Nội - Lào Cai rồi đưa sang Trung Quốc tiêu thụ. Bên kia biên giới, đối tượng có tên Phử, trú tại xã Bản Lầu, huyện Mường Khương, hiện sống ở Trung Quốc sẽ tiếp nhận và phân phối số ma tuý này. Khách của Nguyễn Văn Đài ở Mường Khương là các chủ hàng ở bên kia biên giới. Chúng không nhận trực tiếp mà ở khu vực biên giới chỉ đạo từ xa qua điện thoại, đồng thời bố trí người canh gác, theo dõi hoạt động của các lực lượng chức năng.
Đầu tháng 5/2018, nhận định đối tượng sẽ đi Lào nhận số lượng ma tuý lớn, Ban chuyên án phân công trinh sát theo dõi chặt chẽ các tuyến vận chuyển kết hợp với xác định thời điểm chúng nhập cảnh về nước từ đó lập kế hoạch phá án chi tiết trình Ban Giám đốc phê duyệt. Cán bộ được cử sang Ban quản lý đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai để khai thác dữ liệu phương tiện lưu thông. Tiến hành khảo sát, sàng lọc xe, xác định các nút giao thông mà chúng có thể ra vào để xây dựng phương án chặn bắt an toàn. Các đối tượng dự kiến sẽ vận chuyển hàng vào dịp nghỉ lễ 30/4 - 01/5/2018. Theo đó, Ban chuyên án chia thành 06 tổ công tác, mỗi tổ do đều do lãnh đạo Phòng chỉ đạo trực tiếp. Đại tá Trần Văn Cao, Trưởng phòng Cảnh sát ĐTTP về ma tuý, Phó Trưởng ban thường trực chuyên án chỉ đạo chung. Mỗi tổ đều được trang bị đầy đủ vũ khí, công cụ hỗ trợ, nếu có cơ hội thuận lợi sẽ bắt đối tượng, thu giữ tang vật.
Ngày 29/4/2018, dưới sự chỉ đạo của đồng chí Giám đốc, Ban chuyên án họp triển khai nhiệm vụ theo kế hoạch được phê duyệt. Ngày 30/4, các tổ lên đường với quyết tâm cao. Để ngăn không cho chúng không vận chuyển trót lọt ma tuý lên Mường Khương thì nhiệm vụ của tổ làm nhiệm vụ ở Trạm thu phí đường cao tốc (xã Gia Phú, huyện Bảo Thắng) rất vất vả. Vào dịp lễ, hàng ngàn phương tiện qua lại, theo yêu cầu nhiệm vụ, các xe có biển kiểm soát của Hà Nội, Nghệ An, Thanh Hoá, xe công, xe biển quân đội, xe biển ngoại giao ra khỏi trạm thu phí được chú ý theo dõi và báo cho các tổ ở phía huyện Mường Khương và khu vực giáp biên để theo dõi, phá án khi có thời cơ. Các tổ khác rà soát xe trên các tuyến đường giao với cao tốc để loại bớt xe không thuộc diện nghi vấn. Ban chuyên án phân công các tổ vào khu dân cư thuê máy ủi, xe công nông, xe tải phục vụ việc tạo tình huống thuận lợi bắt giữ đối tượng. Qua 10 ngày triển khai, các tổ đều nêu cao tinh thần trách nhiệm, quyết tâm phá án.
Đêm ngày 10/5/2018, trinh sát phát hiện Nguyễn Văn Đài đã từ Lào trở về nhà và đang tìm người vận chuyển ma tuý lên Lào Cai ngay trong ngày hôm sau bằng ô tô riêng. Ban chuyên án cử người theo dõi trên Quốc lộ 1, hướng ra Hà Nội. Đến 10h, ngày 11/5, trinh sát phát hiện xe ô tô bán tải, biển kiểm soát 37C - 290.09 vừa vào cao tốc Nội Bài - Lào Cai có biểu hiện nghi vấn. Ban chuyên án bố trí trinh sát theo dõi sát di chuyển của xe. Đến 16h cùng ngày, xe đối tượng đến điểm phục bắt. Tổ công tác bố trí lực lượng vây chặt, không cho chúng có cơ hội chạy thoát. Tuy nhiên, đối tượng không xuống xe, trinh sát được lệnh vờ say rượu đâm vào xe của chúng, ngã ra đường. Lái xe hạ kính nhìn, “nạn nhân” vẫn ôm đầu kêu đau, buộc phải xuống xe xem xét. Thời cơ đã đến, các trinh sát đồng loạt bắt gọn đối tượng và tên còn lại trong xe.
Tại trụ sở cơ quan điều tra, đối tượng lái xe khai nhận là Nguyễn Văn Đài, đối tượng đi cùng là Nguyễn Văn Lý (SN 1992), trú tại thị trấn Anh Sơn, huyện Anh Sơn, Nghệ An. Kiểm tra xe ô tô, tổ công tác thu giữ tổng cộng 329 bánh heroin giấu dưới sàn xe và hai bên cửa ô tô. Cơ quan chức năng đã lập biên bản bắt giữ người phạm tội quả tang và thu giữ vật chứng. Tại đây, Đài không thừa nhận hành vi phạm tội, chỉ khai lái xe lên Lào Cai đón khách du lịch, không biết trong xe có chứa ma tuý. Lý khai được rủ đi cùng, không biết gì về việc làm của Đài. Phải đến ngày thứ hai sau khi bị bắt, được sự động viên của cán bộ điều tra, Đài và Lý mới nhận tội.
. Lãnh đạo UBND tỉnh và Công an tỉnh kiểm tra vật chứng thu giữ trong chuyên án.
Ngày 16/5/2018, Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma tuý, Công an tỉnh Lào Cai đã tiến hành khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với Đài và Lý về hành vi vận chuyển trái phép chất ma tuý để điều tra làm rõ. Ngày 17/8/2018, kết thúc điều tra, chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai truy tố theo thẩm quyền.
Tiếp tục mở rộng đấu tranh, xác định Giàng A Páo và Vàng A Phía đang chuẩn bị mang ma tuý sang Lào Cai, Ban chuyên án cử lực lượng theo dõi, bắt giữ. Ngày 16/6/2018, Páo đi xe máy chở Phía vào thôn Bản Quần, xã Bản Phiệt, huyện Bảo Thắng, nằm sát biên giới Trung Quốc thuê phòng nghỉ. Khi Páo đi xe máy ra ngoài, lúc về mang theo bao tải đi vào trong nhà nghỉ, nơi Phía đang chờ. Thời cơ đã đến, các trinh sát đồng loạt tấn công khống chế, bắt giữ Páo và Phía và thu giữ 23 bánh heroin giấu trong bao tải. Ngày 20/6/2018, Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma tuý, Công an tỉnh Lào Cai đã tiến hành khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với Páo và Phía về hành vi vận chuyển trái phép chất ma tuý để điều tra làm rõ. Ngày 27/8/2018, kết thúc điều tra, chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai truy tố theo thẩm quyền.
Tổng kết Chuyên án 316S, Công an tỉnh Lào Cai đã bắt giữ 04 đối tượng, thu giữ 352 bánh heroin (trọng lượng 124,96 kg), có giá khoảng 70 tỷ đồng cùng nhiều vật chứng liên quan. Toà án nhân dân tỉnh Lào Cai đã xét xử và tuyên án tử hình đối với các bị cáo Đài, Páo, Phía, bị cáo Lý nhận bản án tù chung thân. Đối với các đối tượng người Lào, Mianmar, Trung Quốc, lãnh đạo đơn vị báo cáo Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý, Bộ Công an phối hợp với cảnh sát các nước truy bắt.
Đây là chuyên án lớn, nhận được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Ban Giám đốc Công an tỉnh, đồng thời đã thể hiện tinh thần dũng cảm, mưu trí, sáng tạo của cán bộ, chiến sỹ trên mặt trận nóng bỏng này. Khi phá án, Ban chuyên án xây dựng kế hoạch tỷ mỷ, khoa học, đầu tư công phu từ con người đến phương án xử lý linh hoạt. Vận dụng tổng thể các biện pháp nghiệp vụ cùng sự giúp đỡ tận tình của quần chúng và sự phối hợp trao đổi thông tin kịp thời của các đơn vị nghiệp vụ trong Công an tỉnh, Bộ Công an để phá thành công vụ vận chuyển ma tuý với số lượng lớn nhất từ trước đến nay ở tỉnh Lào Cai.
Ngày 15/5/2018, đồng chí Trương Hoà Bình, Phó Thủ tướng thường trực và lãnh đạo Bộ Công an đã có Thư khen, biểu dương thành tích của tập thể cán bộ, chiến sỹ Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma tuý, Công an tỉnh Lào Cai. Hiện, với thành tích trên, đơn vị đang được Nhà nước xem xét tặng thưởng xứng đáng. Đây là vinh dự lớn lao động viên đơn vị tiếp tục khắc phục khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, vì bình yên mảnh đất nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt.
Kim Long