. Thưa đồng chí Trung tướng Phạm văn Các, thời gian qua, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm ma túy tập trung triệt phá nhiều chuyên án xuyên quốc gia đặc biệt lớn, mua bán, vận chuyển qua đường biển tới cả tấn ma túy. Phải chăng tội phạm ma túy đã chuyển dịch phương?
+ Đồng chí Trung tướng Phạm Văn Các: Với vai trò chủ công trong đấu tranh chống tội phạm ma túy, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm ma túy đã chỉ đạo toàn lực lượng liên tiếp triệt phá nhiều đường dây ma túy lớn ở các điểm nóng tuyến biên giới Việt- Lào và gần đây đánh mạnh tội phạm ma túy hoạt động trên tuyến đường biển, địa bàn bắc miền trung, TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía nam, vụ bắt giữ nhiều nhất hơn 1,1 tấn ma túy. Nếu trước đây thường chỉ bắt được ở “khúc giữa”, thì nay thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ đã triệt phá triệt để, bắt giữ được cả đối tượng cầm đầu người nước ngoài, thâm chí còn áp dụng vận chuyển có kiểm soát để trao đổi thông tin cho nước bạn bắt giữ.
Đồng chí Trung tướng Phạm Văn Các, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an
Cần nhấn mạnh là phá án thành công không thể thiếu sự phối hợp trao đổi thông tin kịp thời, khăng khít, hợp đồng chiến đấu hiệu quả giữa các lực lượng và giữa công an Việt Nam với cơ quan phòng, chống ma túy các nước. Từ nguồn tin về đối tượng (nhân thân, mối quan hệ, biểu hiện nghi vấn), chúng tôi đã xác minh, phân tích, phán đoán chính xác, từ đó khui ra nhiều đường dây, tập đoàn ma túy rất lớn. Chúng tôi được lãnh đạo Bộ cho phép trao đổi trực tiếp qua điện thoại với lực lượng chức năng nước bạn và nhanh chóng xử lý thông tin, quyết định phương án tác chiến. Đánh giá cao nỗ lực và quyết tâm chống ma túy của Việt Nam, các nước nhiệt tình phối hợp giúp đỡ bởi họ cũng muốn chủ động phòng ngừa từ xa.
Ma túy đang là thảm họa của toàn cầu và tội phạm ma túy hoạt động xuyên quốc gia đòi hỏi các nước phải phối hợp chặt chẽ trong phòng, chống, không chỉ trên văn bản ký kết mà còn đi vào những nội dung cụ thể, qua quá trình tác chiến. Tín hiệu đáng mừng là tại nhiều hội nghị quốc tế, lãnh đạo cơ quan phòng, chống ma utys một số nước cũng đã chủ động gặp gỡ trao đổi, mong muốn phối hợp chặt chẽ hơn, chúng tôi đề nghị với họ là chủ động hơn nữa trong chia sẻ, cung cấp thông tin, hỗ trợ phương tiện kỹ thuật, trên cơ sở đó lực lượng công an Việt Nam có thêm điều kiện góp công sức chung tay diệt trừ hiểm họa ma túy trên toàn cầu.
Các đồng chí lãnh đạo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy kiểm tra vật chứng trong một vụ vận chuyển trái phép chất ma túy
. Cuộc chiến chống ma túy ngày càng cam go và ác liệt. Đấu tranh,phải chăng trấn áp không khoan nhượng với tội phạm ma túy mới “hạ nhiệt” được tình hình, thưa đồng chí?
+ Đồng chí Trung tướng Phạm Văn Các: Đúng vậy. Chúng tôi luôn sắt son với 4 lời thề của lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm ma túy. Tội phạm ma túy hoạt động càng mạnh, chúng tôi tăng cường trấn áp. “Cứu một người phúc đẳng hà sa”, tiêu diệt một tội phạm ma túy cứu được cả nghìn người thoát khỏi hiểm họa rình rập. Năm 2018, Cục bắt giữ 163 vụ, 364 đối tượng; thu 530,98 kg heroin; 20 kg thuốc phiện; 14 kg cần sa khô; 4,1 kg cocain; 273 kg và 492.709 viên MTTH thì trong 6 tháng đầu năm 2019, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý toàn quốc và các lực lượng chức năng phát hiện, triệt phá 12.285 vụ, bắt giữ hơn 19.454 đối tượng; thu giữ 675 kg heroin, 507 kg ketamine, 4.625 kg MTTH và 131 kg cocaine. Đã phát hiện, triệt phá nhiều đường dây mua bán ma túy xuyên quốc gia, thu giữ số lượng ma tuý rất lớn, bắt giữ các đối tượng cầm đầu, được các lực lượng phòng, chống ma túy trên thế giới ghi nhận, đánh giá cao, khởi tố hàng trăm đối tượng mua ma túy sừng sỏ, góp phần giảm nguồn cung ma túy trong nước và các nước trong khu vưc.
Trận tuyến chống ma túy còn gian nan, khốc liệt. Đã có hàng trăm cán bộ, chiến sỹ bị thương, 25 cán bộ, chiến sỹ thuộc lực lượng Công an, Biên phòng và người dân tham gia đấu tranh anh dũng hi sinh. Nhưng chúng tôi không chùn bước và tin tưởng sẽ giành thắng lợi bởi lãnh đạo Bộ Công an chỉ đạo sát sao, người chỉ huy bản lĩnh, quyết đoán, dày dạn kinh nghiệm, cán bộ, chiến sỹ nhiệt huyết, không quản ngại khó khăn, gian khổ và đánh án không chỉ bằng dũng cảm và cả sư mưu trí. Bản thân tôi trực tiếp xung trận chỉ huy phá các chuyên án lớn vừa qua, lực lượng mình mạnh, chủ động, nắm rõ thủ đoạn, quy luật hoạt động của đối tượng, triển khai vây ráp nhiều mũi, phá án đúng thời điểm thì đối tượng buộc phải quy hàng, đảm bảo an toàn cho cán bộ, chiến sỹ và nhân dân.
Vật chứng vụ vận chuyển 507 kg Ketamin
Để đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đòi hỏi lực lượng chuyên trách chống tội phạm ma túy phải không ngừng nâng cao trình độ, tinh thông nghiệp vụ, lập trường kiên định, yêu nghề, trách nhiệm cao, vận dụng pháp luật chặt chẽ, linh hoạt sáng tạo, đấu tranh không khoan nhượng tội phạm ma túy. Nắm chắc tình hình, làm tốt công tác dự báo, kịp thời phát hiện những phương thức, thủ đoạn hoạt động mới của tội phạm, điều tra cơ bản, rà soát, lên danh sách các đường dây, ổ nhóm tội phạm trên các tuyến, địa bàn trọng điểm, chú trọng các cửa khẩu, khu vực biên giới, cảng biển dễ bị tội phạm ma túy lợi dụng hoạt động, xây dựng thế trận liên hoàn, vững chắc trong phòng, chống và kiểm soát ma túy mới “hạ nhiệt” thành công. Với tuyến đường biển tiềm ẩn vận chuyển ma túy số lượng rất lớn, cần tiếp tục tập trung đấu tranh nhưng cũng tính toán để vừa tạo điều kiện thông thoáng trong thông quan tại các cảng biển phục vụ phát triển kinh tế nhưng vẫn bảo đảm kiểm soát, phát hiện kịp thời các vụ vận chuyển ma túy. Trước tình hình ma túy tổng hợp, ma túy đá hoành hành nhức nhối và nguy cơ các đối tượng là người nước ngoài liên kết với tội phạm trong nước tổ chức sản xuất loại ma túy độc hại này ngay ở trong nước, bên cạnh tăng cường triệt xóa các đường dây, tụ điểm mua bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng, cần kiểm tra, quản lý chặt chẽ các doanh nghiệp nước ngoài có hoạt động nghi vấn, ngụy trang để tổ chức sản xuất, vận chuyển trái phép chất ma túy đẩy mạnh kiểm tra hoạt động xuất nhập khẩu và tạm nhập, tái xuất, sử dụng, mua bán, sản xuất, bảo quản, phân phối các loại tiền chất tại một số doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp (quản lý chặt chẽ số lượng tiền chất nhập khẩu và cả số lượng dư thừa) và sớm hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm về tiền chất, ma túy tổng hợp và kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.
. Năm 2002, Thủ tướng đã ban hành Quyết định 133/QĐ-TTg về quy chế phối hợp giữa lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển và Hải quan trong đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy tại địa bàn biên giới, cửa khẩu và trên biển. Thời gian tới,theo đồng chí các lực lượng cần phối hợp chặt chẽ thế nào để đấu tranh chống tội phạm ma túy có hiệu quả?
+ Đồng chí Trung tướng Phạm Văn Các: Bốn lực lượng chủ công phối hợp tạo quả đấm thép trấn áp, thể hiện rõ nét qua kết quả bóc gỡ những đường dây (lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Cảnh sát biển), sào huyệt ma túy lớn, triệt xóa những “chảo lửa” ma túy ở biên giới. Thẳng thắn nhìn nhận, có lúc vẫn xuất hiện tình trạng cát cứ, chưa thật sự tập trung sức mạnh, nếu phối hợp chặt chẽ hơn chắc chắn sẽ phát huy hiệu quả cao hơn. Lực lượng Bộ đội Biên phòng sát nhập về Bộ Công an là một hướng gợi mở khả thi cho đấu tranh chống tội phạm nói chung, tội phạm ma túy nói riêng cần nghiên cứu xem xét. Xây dựng hàng rào, phòng tuyến ở biên giới vững chắc để ngăn chặn ma túy thẩm lậu qua biên giới vào Việt Nam, trong đó lấy cấp huyện làm nòng cốt gắn với trách nhiệm của chính quyền và công an cơ sở, tập trung đầu tư, tăng cường biên chế và nguồn lực. Tăng cường công an chính quy cho các xã sẽ giúp nắm được các đối tượng, cơ sở có biểu hiện bất minh liên quan đến ma túy, từ đó xác minh thông tin nghi vấn, lập án đấu tranh, đặc biệt là đặt các trạm kiểm soát công khai trên các tuyến đường trọng điểm, nhằm ngăn chặn ma túy vào nội địa.
. Hơn 225 nghìn người nghiện trong toàn quốc có hồ sơ quản lý chính là nguồn cầu tạo áp lực trong đấu tranh, đồng chí có suy nghĩ gì về con số này?
+ Đồng chí Trung tướng Phạm Văn Các: Qua nắm tình hình thực tiễn các địa phương cho thấy, số người nghiện trong xã hội còn lớn hơn. Người nghiện và gia đình họ, thậm chí một số địa phương muốn đạt đủ tiêu chí nông thôn mới cũng có tâm lý muốn che dấu thực trạng nghiện và phạm tội về ma túy. Việc giảm cầu (giảm người sử dụng, người nghiện) là biện pháp mấu chốt cần tiến hành thường xuyên. Khi không còn người nghiện thì ma túy bán không có người mua, nhưng khi người nghiện còn đông ắt xuất hiện nguồn cung dồi dào đúng theo quy luật thị trường, gây nhiều hệ lụy. Tội phạm ma túy là căn nguyên phát sinh các loại tội phạm. Người bình thường nhịn đói 1 ngày thì chỉ mệt nhưng nghiện một ngày không sử dụng ma túy là lên cơn vật, thiếu tiền hút, chích dẫn đến gây án. Vấn đề đặt ra là cần thay đổi tư duy trong phòng, chống. Nếu chỉ lao vào đấu tranh để chặn cung, bắt giữ sẽ không xuể, nên phải bằng mọi cách giảm cầu hiệu quả. Cục đã đề xuất xây dựng tiêu chí để thống kê chính xác hơn số người nghiện trên toàn quốc, từ đó có đối sách cụ thể, phù hợp trong quản lý và phòng ngừa.
. Đấu tranh chống tội phạm và tệ nạn ma túy không thể thiếu sự ủng hộ của toàn dân. Tuyên truyền liệu có đủ thấm để toàn xã hội chung tay phòng ngừa, thưa đồng chí?
+ Đồng chí Trung tướng Phạm Văn Các: Trong cùng một thời điểm, lực lượng chuyên trách quân số mỏng chỉ có thể dồn sức, căng mình đấu tranh ở một vài điểm nóng, khó có thể dàn quân đánh mạnh trong cả nước, bởi “bóp chỗ này lại phình chỗ kia”, siêu lợi nhuận của ma túy thì chỗ nào an toàn đối tượng sẽ lợi dụng hoạt động, nên không thể lơ là phòng ngừa xã hội, phải phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân. Tuyên truyền là biện pháp then chốt trong phòng ngừa, nhưng hạn chế còn dàn trải, bề nổi, do đó cần đi vào chiều sâu; nâng cao nhận thức cho người dân (chú trọng đồng bào dân tộc ở khu vực biên giới, học sinh, sinh viên) về kiến thức, pháp luật, tác hại của ma túy và phát động toàn dân tích cực tham gia phòng, chống, cam kết “không sử dụng và không vi phạm pháp luật về ma túy”, tố giác tội phạm nhằm xây dựng môi trường xã hội lành mạnh; tuyên truyền cá biệt đối với các đối tượng có biểu hiện nghi vấn phạm, chọn các vụ án điểm để xét xử lưu động để răn đe, giáo dục phòng ngừa chung. Song hành vẫn là phát triển kinh tế xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, nhất là các đối tượng có nguy cơ cao, dễ bị lôi kéo phạm tội.
Một minh chứng điển hình cho thấy tuyên truyền hiệu quả là nhiều người dân nâng cao cảnh giác, chủ động cung cấp thông tin giá trị tố giác tội phạm giúp phá án thành công. Đêm 12-4, một người dân ở Hà Tĩnh được thuê vận chuyển nửa đêm điện báo cho tôi thấy có biểu hiện nghi vấn về trọng lượng chiếc loa thùng, tôi nghi là ma túy đã trực tiếp hướng dẫn cho họ liên hệ ngay với công an các tỉnh, từ đó nhanh chóng xử lý thông tin, kịp thời bắt giữ gần 2,1 tấn ma túy đá.
. Thực tế muốn phòng, chống ma túy hiệu quả không thể thiếu sự chỉ đạo kịp thời, sát sao, quyết liệt qua các chủ trương, đường lối, chính sách tầm vĩ mô. Đồng chí có suy nghĩ gì về vấn đề này?
+ Đồng chí Trung tướng Phạm Văn Các: Đảng, Nhà nước ta luôn coi ma túy là vấn nạn quốc gia nên nhiều năm qua đã kịp thời ban hành nhiều văn bản chỉ đạo sát sao, huy động cả hệ thống chính trị và mọi người dân vào cuộc, chúng tay phòng, chống. Trong bối cảnh diễn biến tình hình ma túy phức tạp như hiện nay, cần sớm tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 21-CT/TW của Bộ Chính trị và ban hành chỉ thị mới để lãnh đạo công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy với nhận diện, cách thức, cách làm mới và ở tầm cao mới, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp thiết thực tầm vĩ mô để triển khai thưc hiện hiệu quả. Cục đang phối hợp với Cục Pháp chế (Bộ Công an) đồng chủ trì tổ chức tổng kết Luật Phòng, chống ma túy năm 2000 (sửa đổi, bổ sung năm 2008); tham mưu dự thảo Luật Phòng, chống ma túy mới và các văn bản pháp luật có liên quan theo hướng cho phép lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm ma túy được áp dụng các biện pháp nghiệp vụ đặc biệt để điều tra, phá án, sửa đổi những vướng mắc liên quan đến quy định cai nghiện, cho phép tịch thu các vật chứng thu giữ được trong các chuyên án như tiền, xe, tài sản, nhà các đối tượng có được từ ma túy để trang bị lại cho lực lượng đấu tranh (Luật Phòng, chống ma túy của nhiều nước đã cho phép điều này, thực tế nhiều xe ô tô đời mới là vật chứng các vụ án sau vài năm phơi mưa, nắng hư hỏng nặng, gây lãng phí), đầu tư trang thiết bị, phương tiện khoa học kỹ thuật hiện đại một cách dài hơi (nhất là trong thời đại 4.0), bố trí, sắp xếp đủ biên chế và có chế độ chính sách đãi ngộ đặc thù thỏa đáng đối với cán bộ trực tiếp chiến đấu, nhất là ở các tuyến, địa bàn trọng điểm, phức tạp; trước mắt là nghiên cứu xây dựng trạm kiểm soát công khai hiện đại tại Tân Lạc (Hòa Bình) nhằm thí điểm kiểm soát chặt chẽ từ các tỉnh Tây Bắc chảy về xuôi nếu có hiệu quả thì đầu tư nhân rộng…
. Trân trọng cảm ơn đồng chí./.