Sử dụng ma túy đá ngày càng trẻ hóa
Theo thống kê của Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an), năm 2015 lực lượng chức năng đã bắt giữ gần 18.000 vụ liên quan đến ma túy. Trong đó có hàng nghìn vụ có liên quan đến tàng trữ, vận chuyển ma túy tổng hợp dạng đá. Kết quả thu giữ hơn 630kg và gần 422.000 viên ma túy tổng hợp, nhiều gấp ba lần số lượng thu giữ được năm 2014. Trong đó, nhiều vụ thu giữ ma túy tổng hợp dạng đá với số lượng lớn.
Ma túy tổng hợp
Đầu năm 2016 đến nay, Cục Cảnh sát điều tra về ma túy cũng bắt được nhiều vụ tàng trữ, vận chuyển ma túy đá. Mới đây nhất là vụ bắt 10,5kg ma túy đá tại TP.Hồ Chí Minh.
Thượng tá Bùi Đức Thiêm, Phó trưởng phòng 5, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an) các loại ma túy tổng hợp, trong đó có ma túy đá đang len lỏi vào đời sống của giới trẻ. Số người sử dụng ma túy “đá” vẫn tiếp tục gia tăng, đối tượng sử dụng ma túy đá đang ngày càng trẻ hóa, có đối tượng còn đang là học sinh chỉ 15-16 tuổi.
Điều đáng lo ngại hiện nay chính là vấn đề nhận thức của giới trẻ về ma túy tổng hợp và những tác hại của nó. Nhiều người lại lầm tưởng, ma túy đá không gây nghiện như các loại ma túy khác.
Hậu quả khi sử dụng ma túy đá, người sử dụng sẽ rơi vào tình trạng không có nhận thức, mất kiểm soát hành vi, ảo giác (còn gọi là ngáo đá) có những hành vi phạm tội rất tàn độc.
“Tình trạng sử dụng và tổ chức sử dụng ma túy tổng hợp chưa có dấu hiệu giảm, nhất là địa bàn các tỉnh, TP lớn. Nhiều người sử dụng ma túy tổng hợp dạng đá đã không kiểm soát được hành vi, thậm chí giết cả người thân, gây nhức nhối trong dư luận xã hội” – ông Thiêm nói.
Theo Cục CSĐT tội phạm về ma túy, hiện trên cả nước có hơn 200.000 người nghiện có hồ sơ quản lý, trong đó người nghiện ma túy tổng hợp dạng đá chiếm hơn 40%, số người nghiện nằm trong độ tuổi 18-30 lên tới 72%. Một số địa phương có người nghiện ma túy dạng đá cao như Hà Nội khoảng 60%, TP. Hồ Chí Minh khoảng 60%, Lạng Sơn khoảng 50%...
Từ trung tâm cai nghiện đến BV tâm thần
Theo thống kê từ các viện sức khỏe thâm thần, đa phần người nghiện ma túy đá bị rối loạn tâm thần. Đáng chú ý, thời gian gần đây, số người nhập viện vì chứng bệnh này tăng đột biến.
Tại Bệnh viện Tâm thần trung ương (Hà Nội), trước đây trung bình mỗi tháng BV tiếp nhận khoảng 10 bệnh nhân đến điều trị tâm thần do sử dụng ma túy. Tuy nhiên, gần đây mỗi tháng có từ 30 - 40 người nhập viện điều trị do sử dụng ma túy. Đa phần trong số đó là sử dụng ma túy đá.
Bệnh nhân Nguyễn Duy Q. (27 tuổi) đang điều trị tại đây cho biết, trước đây sử dụng heroin, nhưng nghĩ rằng chuyển sang sử dụng ma túy đá để cai nghiện heroin. Vì Q. nghĩ rằng, khi dùng ma túy đá sẽ không hại, không bị nghiện và có thể dừng sử dụng lúc nào cũng được. Nếu có cai ma túy đá cũng không bị vật vã, đau đớn như cai heroin.
Tuy nhiên, Q. đã phải nhập viện điều trị do rối loạn tâm thần. Gia đình cho biết, trong lúc ngáo đá, Q. đóng cửa phòng và cầm dao cứa vào cổ tay của mình để tự tử.
“Khi đó không có cảm giác đau, tê tê thoải mái, cảm thấy thấy sướng. Lúc đó chỉ muốn chết” – Q kể lại.
BS La Đức Cương, Giám đốc BV Tâm thần Trung ương (Hà Nội) cho biết, quan niệm chuyển sang sử dụng ma túy đá để cai heroin là sai lầm. Thực chất, người đã từng nghiện heroin chuyển sang dùng ma túy đá thì bị rối loạn tâm thần nhanh hơn. Khoảng cách từ trung tâm cai nghiện sang BV tâm thần càng ngắn hơn.
Theo ông Cương, người sử dụng ma túy đá sẽ có các triệu chứng rối loạn tâm thần, hoang tưởng ảo giác, ảo thanh và có những hành vi rất manh động.
“Bệnh nhân có ý nghĩ rất kỳ lạ, người bệnh cho rằng luôn có ai đó sui khiến làm việc này, việc kia rất dã man. Hoặc suy nghĩ người ta giao cho mình một quyền năng gì đó rất lớn lao, có thể làm hành vi rất phi pháp, nên có những người cắt chân, cắt tay, bộ phận cơ thể người thân, mà không biết bị phạm tội. Nghe tiếng sui bất thường, giết người này thì được cái này, giết người kia thì được cái kia mà không biết đó là việc sai trái” – ông Cương nói.
Theo nghiên cứu, triệu chứng chủ yếu của người sử dụng ma túy đá là hoang tưởng: hoang tưởng bị hại 90%, hoang tưởng bị theo dõi 83,3%. Khi căng thẳng, họ có thể dùng bạo lực, giết người và tự sát.
Để lâu khó điều trị
Theo BS Cương, việc sử dụng ma túy đá lâu dài nếu không đưa đến cái chết cũng sẽ dẫn đến các bệnh tâm thần, từ lo sợ vô cớ, trầm cảm đến loạn thần kinh thật sự.
Trước đây nếu một người sử dụng heroin bị rối loạn tâm thần cũng phải mất một vài năm. Tuy nhiên, khi đã sử dụng heroin chuyển sang dùng ma túy đá, chỉ vài tháng sử dụng liên tục sẽ xuất hiện những biểu hiện tâm thần, kèm theo thể trạng suy kiệt.
“Ma túy đá tàn phá bộ não nhiều, nhanh chóng đưa người ta vào trạng thái tâm thần. Phát hiện sớm có thể điều trị được, nếu muộn quá, bệnh nhân khó có thể hồi phục bình thường” – BS Cương nói.
Hiện thế giới chưa có phác đồ điều trị chuẩn cho bệnh nhân sử dụng ma túy đá, một số trường hợp không thể điều trị khỏi được vì tổn thương não quá nặng.
Ông Cương cho rằng, một điểm quan trọng nữa là khi bệnh nhân điều trị khỏi quay trở lại cộng đồng, gia đình, chòm xóm, bạn bè cần dang tay động viên, nâng cao nhận thức và hỗ trợ người bệnh trong cuộc sống hàng ngày để họ thấy được tình cảm. Bên cạnh đó thì nghị lực của người bệnh cũng rất quan trọng để không bị tái nghiện.
HUY HÀ