Ở trong nước, tình hình ma túy trong nước trên 04 tuyến trọng điểm: Tây Bắc, Đông Bắc, Bắc miền Trung - Tây Nguyên, Tây Nam vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, đặc biệt gần đây có sự gia tăng trên tuyến Tây Nam. Điển hình, ngày 13/9/2022, C04 phối hợp các Cục nghiệp vụ, Công an các địa phương khám phá chuyên án 822T, bắt giữ: 34 đối tượng, trong đó có đối tượng Vũ Hoàng Oanh (Oanh Hà, chị gái của Dung Hà trong chuyên án Năm Cam) bị truy nã quốc tế lẩn trốn ở nước ngoài; thu giữ 131 kg MTTH, làm rõ các đối tượng trong đường dây đã mua bán, vận chuyển 1,6 tấn ma túy từ nước ngoài về Việt Nam tiêu thụ và đi nước thứ ba.
Tình trạng vận chuyển ma túy từ các quốc gia châu Âu về Việt Nam qua đường hàng không thông qua các công ty có chức năng chuyển phát nhanh quốc tế vẫn diễn ra phức tạp. Gần đây xuất hiện tình trạng ma túy trôi dạt thuộc vùng biển các tỉnh miền Trung từ Quảng Trị đến Bình Thuận, từ ngày 14/11/2022 đến ngày 05/12/2022, người dân phát hiện và giao nộp cho lực lượng chức năng gần 80 kg ma túy tổng hợp (chủ yếu là ketamin), bao bì giống các gói trà có in chữ Trung Quốc, khối lượng mỗi gói khoảng 01 kg, vỏ bao bên ngoài là dạng bao tải xác rắn, có in chữ Thái Lan. Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã trao đổi với Bộ đội Biên phòng, bước đầu nhận định nguyên nhân số ma túy trôi dạt trên biển có thể do: Tàu vận chuyển bị nạn (cướp biển, sóng biển…); các đối tượng tẩu tán, phi tang ma túy xuống biển khi bị lực lượng chức năng phát hiện, truy đuổi.
Đồng chí Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy cung cấp thông tin cho báo chí về công tác phòng, chống ma túy
Theo thống kê, hiện toàn quốc có tổng số người nghiện, người bị quản lý sau cai nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy là hơn 262.000 người. Đây được xác định là “nguồn cầu” tiêu thụ ma túy rất lớn, gây áp lực không nhỏ đến công tác phòng, chống tội phạm ma túy. Tình hình tổ chức, chứa chấp, lôi kéo người khác sử dụng trái phép ma túy tiếp tục diễn biến phức tạp. Sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát, hoạt động của các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT và dịch vụ “nhạy cảm” trở lại bình thường, tình trạng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy có xu hướng gia tăng mạnh. Các đối tượng đã chuyển sang thuê, sử dụng nhà trọ, nhà nghỉ, khách sạn, căn hộ chung cư, resort nghỉ dưỡng cao cấp tổ chức sử dụng trái phép ma túy để đối phó với cơ quan chức năng.
Trước những diễn biến phức tạp của tình hình tội phạm ma túy trên thế giới, khu vực và trong nước, bám sát chỉ đạo của lãnh đạo Bộ trong công tác phòng, chống ma túy, Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy đã chỉ đạo toàn hệ lực lượng tập trung triển khai nhiều mặt công tác, nổi bật là:
Trong năm 2022, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã phối hợp các đơn vị liên quan sơ kết 3 năm thực hiện Chỉ thị số 36 ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy. Phối hợp tham mưu Chính phủ tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai thi hành Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và các văn bản hướng dẫn thi hành; tham mưu lãnh đạo Bộ trình Chính phủ ban hành Công điện số 365 ngày 20/4/2022 đôn đốc triển khai quyết liệt, hiệu quả công tác xác định tình trạng nghiện ma túy và cai nghiện ma túy.
Triển khai các nhiệm vụ được Bộ Công an giao trong Kế hoạch số 422 thực hiện Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021 - 2025 của Chính phủ, trong đó tập trung tham mưu lãnh đạo Bộ phê duyệt ban hành và tổ chức thực hiện 04 Dự án. Tham mưu lãnh đạo Bộ trình Thủ tướng Chính phủ ký, ban hành Nghị định số 57 ngày 25/8/2022 quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất và tổ chức triển khai thực hiện Nghị định
Đặc biệt, công tác hợp tác quốc tế được đẩy mạnh. Năm 2022, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã tham dự 43 hội nghị, hội thảo quốc tế về phòng, chống ma túy. Triển khai có hiệu quả Kế hoạch số 376/KH-BCA của Bộ Công an về thực hiện Bản ghi nhớ với Bộ Công an Lào. Tổ chức 02 Hội nghị cấp Bộ trưởng sơ kết 06 tháng và 01 năm thực hiện Bản ghi nhớ. Cử 03 tổ công tác với 40 lượt cán bộ, chiến sỹ do Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy chủ trì, phối hợp các đơn vị, địa phương sang Lào khảo sát tuyến, địa bàn trọng điểm về ma túy; khảo sát xây dựng trụ sở công an bản và Trung tâm cai nghiện ma túy; thu thập tài liệu xác lập chuyên án chung và truy bắt đối tượng truy nã về ma túy lẩn trốn tại 2 nước.
Hội nghị song phương cấp Bộ trưởng về hợp tác phòng, chống ma túy giữa Bộ Công an Việt Nam và Bộ Công an Lào (tháng 10/2022)
Tổng kết năm 2022, toàn quốc đã đấu tranh thành công gần 24.000 vụ, bắt giữ hơn 36.000 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 741 kg heroin, 105 kg thuốc phiện, 268 kg cần sa, 4,7 tấn ma túy ma túy tổng hợp, 202 khẩu súng, 496 tỷ VNĐ; khởi tố mới gần 23.000 vụ, 31.000 bị can phạm tội về ma túy; bắt 363 đối tượng đối tượng truy nã về ma túy. Riêng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy phát hiện, đấu tranh khám phá 78 vụ, bắt giữ 282 đối tượng, thu giữ hơn 118 kg heroin, 6 kg thuốc phiện, gần 1 tấn ma túy tổng hợp; khởi tố mới 08 vụ, 67 bị can.
Đồng chí Đại tướng Tô Lâm, UVBCT, Bộ trưởng Bộ Công an thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trao Cờ Thi đua của Chính phủ cho Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy
Bên cạnh các mặt công tác nghiệp vụ, lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy luôn quan tâm và thực hiện tốt công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng và đảm bảo hậu cần phục vụ công tác, chiến đấu. Năm 2022, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã tổ chức các hoạt động kỷ niệm 25 năm Ngày truyền thống lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy và đang khẩn trương phối hợp với X01 báo cáo lãnh đạo Bộ Công an ban hành Thông tư quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy.
Ghi nhận những thành tích xuất sắc đạt được trong năm 2022, lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy toàn quốc đã được lãnh đạo các cấp ghi nhận, khen thưởng: có 09 tập thể, 41 cá nhân được nhận Huân chương các hạng; 11 tập thể, 53 cá nhân được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen, 83 tập thể, 251 cá nhân được Bộ Công an và các Bộ, ngành tặng Bằng khen; 73 tập thể, 273 cá nhân được UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tặng Bằng khen. Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng Huân chương Chiến công hạng nhất; Thủ tướng Chính phủ tặng 01 Thư khen, 11 cá nhân được trao tặng Huân chương chiến công các hạng; 11 cá nhân được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen; 12 tập thể và 36 cá nhân được Bộ trưởng Bộ Công an tặng Bằng khen.
Đồng chí Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an trao Huy hiệu 30 năm tuổi Đảng cho đồng chí Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện, Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng và chụp ảnh lưu niệm với các đồng chí lãnh đạo Cục C04 tại Hội nghị triển khai CTCT năm 2023 của lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy (tháng 12/2022)
Phát huy những thành tích, kết quả nổi bật đã đạt được trong năm 2022, đồng thời quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an tại Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ 78, lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy tập trung thực hiện có hiệu quả các nội dung công tác trọng tâm cũng là những định hướng lớn trong công tác phòng, chống ma túy thời gian tới:
Tiếp tục tham mưu với Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an chỉ đạo thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 36 ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy, gắn với thực hiện các chỉ thị, nghị quyết, kết luận khác về bảo đảm an ninh, trật tự có liên quan đến công tác phòng, chống ma túy.
Tham mưu với lãnh đạo Bộ chỉ đạo thực hiện có hiệu quả Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, trọng tâm là Nghị định số 105 ngày 04/12/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng chống ma túy. Chỉ đạo Công an các địa phương làm tốt công tác rà soát, thống kê, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy. Tập trung chỉ đạo triển khai quyết liệt, đồng bộ, thực hiện hiệu quả công tác xác định tình trạng nghiện ma túy, tăng cường rà soát lập hồ sơ đưa người nghiện đi cai nghiện ma túy theo tinh thần Công điện số 365 ngày 20/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ.
Triển khai thực hiện các dự án thuộc Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021 - 2025 đã được lãnh đạo Bộ phê duyệt, bảo đảm thiết thực, hiệu quả. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ phục vụ phòng, chống ma túy, phát huy hiệu quả Đề án số 06 của Chính phủ.
Thực hiện có hiệu quả các nội dung trong Kế hoạch số 376 ngày 13/9/2021 của Bộ Công an về triển khai Bản ghi nhớ và tăng cường hợp tác phòng, chống ma túy giữa Bộ Công an Việt Nam và Bộ Công an Lào. Trong đó, đặc biệt quan tâm đẩy mạnh hơn nữa công tác phối hợp trao đổi, xác minh, xử lý thông tin và thực hiện các hoạt động nghiệp vụ ở cả 4 cấp Công an; tiếp tục đề xuất các Tổ công tác của C04 và Công an các địa phương sang Lào phối hợp thực hiện công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm ma túy, truy bắt đối tượng truy nã lẩn trốn tại Lào, xác lập và đấu tranh các chuyên án chung; hỗ trợ việc xây dựng Trụ sở Công an bản và Trung tâm cai nghiện ma túy cho Lào.
Tổng hợp những khó khăn, bất cập, những vấn đề phát sinh trong thực hiện tiêu chí xác định điểm, tụ điểm để nghiên cứu sửa đổi, bổ sung phù hợp với tình hình mới. Tổ chức kiểm tra thường xuyên và đột xuất đối với các cở sở có biểu hiện nghi vấn liên quan đến tội phạm và tệ nạn ma túy; kịp thời phát hiện và kiên quyết xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật về ma túy của các cơ sở này. Đồng thời xác định trách nhiệm, xử lý nghiêm đối với người đứng đầu Công an các đơn vị, địa phương, cán bộ, chiến sỹ bảo kê, làm ngơ, thiếu trách nhiệm để xảy ra vi phạm kéo dài mà không bị phát hiện, xử lý.
Mở các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm ma túy trên các tuyến trọng điểm. Nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật và nâng cao hiệu quả hoạt động điều tra, xử lý tội phạm ma túy, kiên quyết không bỏ lọt tội phạm, không để xảy ra oan, sai, bức cung, nhục hình, không để xảy ra tiêu cực, vi phạm trong hoạt động điều tra.
Phân tích, đánh giá chính xác tỷ lệ cơ cấu khởi tố tội phạm ma túy, nguồn khởi tố, từ đó chỉ đạo kịp thời khắc phục những sơ hở, thiếu sót, đảm bảo đúng bản chất hành vi phạm tội của các đối tượng. Phấn đấu tăng tỷ lệ khởi tố tội phạm mua bán trái phép chất ma túy trong cơ cấu khởi tố; điều tra mở rộng các vụ án đang thụ lý, xử lý triệt để các đối tượng phạm tội.
Tham gia tích cực, có trách nhiệm các cam kết trong khuôn khổ hợp tác song phương, đa phương về phòng, chống tội phạm nói chung và phòng, chống ma túy nói riêng. Phối hợp tổ chức thực hiện nghiêm túc kế hoạch đoàn ra, đoàn vào và tổ chức các hội nghị, hội thảo năm 2023 theo kế hoạch đã đề ra. Đề xuất Lãnh đạo Bộ cho phép mở một số kênh trao đổi thông tin trực tiếp với lực lượng chức năng các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Hà Lan, Anh… để kịp thời trao đổi thông tin, nắm bắt diễn biến tình hình ma túy thế giới và trong nước, đồng thời phục vụ công tác điều tra một số chuyên án lớn do Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đang tập trung đấu tranh mở rộng./.
Thiếu tướng, TS. Nguyễn Văn Viện