Chỉ thị 36 được ban hành, tổ chức triển khai thực hiện trong bối cảnh tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy trên thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, khó lường. Tình hình sản xuất, mua bán, vận chuyển và sử dụng trái phép các loại ma túy tổng hợp, chất hướng thần có xu hướng gia tăng ở hầu hết các khu vực, quốc gia, tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó kiểm soát. Ở trong nước, do những tác động của tình hình ma túy thế giới và khu vực, tội phạm ma túy có nhiều diễn biến phức tạp; nguồn ma túy chủ yếu từ nước ngoài được mua bán, vận chuyển về Việt Nam tiêu thụ hoặc tiếp tục vận chuyển đi nước thứ ba qua các tuyến biên giới đường bộ, đường biển và đường hàng không. Phương thức, thủ đoạn hoạt động phạm tội ma túy ngày càng tinh vi, manh động, thường xuyên thay đổi để đối phó với lực lượng chức năng.
Bên cạnh đó, “nguồn cầu” tiêu thụ ma túy vẫn còn rất lớn (toàn quốc có 189.963 người nghiện có hồ sơ quản lý; 59.537 người sử dụng trái phép chất ma túy và 27.096 người bị quản lý sau cai nghiện ma túy; trong đó hơn 100 nghìn người nghiện đang ở trong cộng đồng) là nguy cơ gây mất ANTT, nguyên nhân phát sinh các loại tội phạm và tệ nạn xã hội và gây bức xúc trong xã hội. Đáng chú ý, tình hình sử dụng trái phép chất ma túy gia tăng và phức tạp trở lại sau dịch Covid-19, nhất là tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, dịch vụ nhạy cảm; tình trạng trồng, tái trồng trái phép cây có chứa chất ma túy vẫn xảy ra tại một số địa phương, tập trung tại các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Đồng chí Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai Chỉ thị 36-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng (ngày 9/4/2020, tại Hà Nội)
Đứng trước tình hình đó, ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị 36, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai Chỉ thị tới Thường trực tỉnh ủy, thành ủy, ban cán sự đảng các Bộ, ngành, đoàn thể, cơ quan Trung ương. Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 291/QĐ-TTg ngày 21/02/2020 phê duyệt Kế hoạch thực hiện Chỉ thị 36 nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu lực quản lý của Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ đồng bộ của các cấp, các ngành và các tổ chức chính trị- xã hội, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân; qua đó tổ chức thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các nhiệm vụ và giải pháp đề ra, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trong tình hình mới.
Với vai trò thường trực tham mưu Bộ Chính trị, Ban Bí thư theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, sơ kết việc thực hiện Chỉ thị 36, Đảng ủy Công an Trung ương đã tham mưu ban hành nhiều chủ trương, giải pháp quan trọng có ý nghĩa cơ bản, chiến lược trong công tác phòng, chống ma túy, nổi bật như: Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và các văn bản hướng dẫn thi hành; Quyết định số 291 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch thực hiện Chỉ thị 36; Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021-2025 của Chính phủ; đề xuất kiện toàn Ủy ban Quốc gia nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác phối hợp liên ngành về phòng, chống ma túy; ban hành Kế hoạch số 77/KH-BCA-C04 triển khai thực hiện Chỉ thị số 36 trong Công an nhân dân; chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương phát huy vai trò nòng cốt, chủ trì trong công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; triển khai quyết liệt, hiệu quả các kế hoạch, phương án nghiệp vụ; mở các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm về ma túy trong phạm vi toàn quốc và trên các tuyến, địa bàn trọng điểm; đẩy mạnh hoàn thiện ứng dụng hệ thống dữ liệu quốc gia về dân cư và dữ liệu căn cước công dân phục vụ có hiệu quả công tác quản lý địa bàn, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật….
Các ban đảng, ban cán sự đảng, đảng đoàn, đảng ủy trực thuộc trung ương, 100% tỉnh ủy, thành ủy đã ban hành các văn bản chỉ đạo tổ chức hội nghị quán triệt, triển khai thực hiện Chỉ thị số 36 của Bộ Chính trị; ban hành các chương trình, kế hoạch hành động cụ thể phù hợp với tình hình thực tế, tạo đợt sinh hoạt chính trị rộng khắp, khí thế trên phạm vi toàn quốc trong công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy.
Đoàn kiểm tra, khảo sát Trung ương làm việc với Ban Chỉ đạo 138 tỉnh An Giang về kết quả 03 năm triển khai thực hiện Chỉ thị 36 của Bộ Chính trị
Kết quả sau 03 năm thực hiện Chỉ thị 36 của Bộ Chính trị, các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể từ Trung ương đến cơ sở đã tổ chức quán triệt, lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện kịp thời, nghiêm túc; tạo được sự chuyển biến cả về nhận thức và hành động; đã huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân tham gia vào công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; trong đó, đã có nhiều tấm gương tiêu biểu xuất sắc, nhiều cán bộ, chiến sĩ và quần chúng nhân dân bị thương, hi sinh trong cuộc đấu tranh chống tội phạm ma túy.
Công tác tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa ma túy được đẩy mạnh, đổi mới, đa dạng về nội dung, hình thức và tập trung hướng về địa bàn cơ sở; đã xây dựng, nhân rộng được nhiều mô hình hoạt động hiệu quả. Hệ thống pháp luật về phòng, chống ma túy được bổ sung, hoàn thiện theo hướng đồng bộ, thống nhất; đã thể chế hóa các quan điểm chỉ đạo của Đảng nêu trong Chỉ thị, trong đó đã ban hành Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và các văn bản hướng dẫn thi hành, góp phần tháo gỡ những khó khăn vướng mắc và tạo hành lang pháp lý vững chắc cho công tác phòng, chống ma túy.
Công tác đấu tranh chống tội phạm về ma túy được triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả. Lực lượng Công an đã phát huy vai trò chủ trì, nòng cốt; phối hợp với các lực lượng chuyên trách thuộc Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Cảnh sát biển tăng cường công tác phòng ngừa và đấu tranh với tội phạm ma túy. Số vụ và đối tượng phạm tội về ma túy được phát hiện, bắt giữ tăng qua mỗi năm và tăng đáng kể so với giai đoạn trước khi thực hiện Chỉ thị 36 (tăng gần 17% số vụ và hơn 14% số đối tượng), trong đó đã triệt phá được nhiều đường dây, tổ chức tội phạm ma túy hoạt động xuyên quốc gia, bắt giữ đối tượng chủ mưu, cầm đầu, đối tượng truy nã về ma túy; thu giữ số lượng ma túy rất lớn. Trong 03 năm thực hiện Chỉ thị, chỉ tính riêng lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã phát hiện, đấu tranh trên 65 nghìn vụ, với gần 97 nghìn đối tượng phạm tội về ma túy; thu giữ vật chứng gần 2 tấn heroin; 7,6 tấn và trên 7 triệu viên ma túy tổng hợp; gần 1,4 tấn cần sa; đấu tranh triệt xóa trên 2 nghìn điểm, 150 tụ điểm phức tạp về ma túy; xử lý hành chính trên 10 nghìn vụ với trên 20 nghìn đối tượng. Công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm về ma túy được tiến hành kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật và đạt tỷ lệ cao.
Bên cạnh đó, công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy và phòng, chống trồng cây chứa chất ma túy có nhiều chuyển biến tích cực. Hoạt động hợp tác quốc tế, nhất là với các nước láng giềng được tăng cường, ngày càng thiết thực, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm, từ xa các loại tội phạm và tệ nạn ma túy. Công tác cai nghiện, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và quản lý sau cai được quan tâm chỉ đạo thực hiện thống nhất, đồng bộ, nhất là sau khi Luật Phòng, chống ma túy có hiệu lực và bước đầu đạt hiệu quả, góp phần hạn chế “nguồn cầu” về ma túy; quản lý số đối tượng loạn thần, ngáo đá do sử dụng ma túy để phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật.
Có thể khẳng định, những kết quả đạt được sau 03 năm thực hiện Chỉ thị 36-CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy đã khẳng định sự chỉ đạo đúng đắn, kịp thời và quyết liệt của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các ban đảng, ban cán sự đảng, đảng đoàn, đảng ủy, 100% tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương; sự nỗ lực, cố gắng của các cấp ủy đảng, các ngành từ Trung ương đến địa phương và sự đồng tình ủng hộ của các tầng lớp nhân dân trong việc triển khai thực hiện. Qua đó, đã góp phần bảo đảm vững chắc an ninh, trật tự an toàn xã hội; bảo vệ cuộc sống bình yên, hanh phúc cho nhân dân và phục vụ có hiệu quả sự nghiệp phát triển kinh tế- xã hội của đất nước trong giai đoạn hiện nay./.
Nhật Nam