Thời gian qua tình hình tội phạm ma tuý tiếp tục diễn biến phức tạp trên tuyến biên giới Việt Nam - Lào. Các đường dây có sự câu kết chặt chẽ giữa đối tượng quốc tịch Lào, Trung Quốc với số đối tượng người Việt Nam để vận chuyển trái phép chất ma tuý từ khu vực Tam giác vàng qua các tỉnh của Lào vào nước ta. Đối tượng hoạt động manh động sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng khi bị phát hiện, bắt giữ. Lực lượng chức năng nước ta đã triệt phá nhiều đường dây vận chuyển trái phép chất ma tuý từ Lào vào tỉnh Điện Biên, Sơn La, Nghệ An, Hà Tĩnh rồi đưa đi một số tỉnh ở khu vực Đông Bắc Bộ và TP. Hồ Chí Minh để xuất đi nước thứ ba.
Đồng chí Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc cùng các đại biểu cắt băng khánh thành và bàn giao trụ sở làm việc Công an bản Noọng Hét Tạy, huyện Noọng Hét, tỉnh Xiêng Khoảng, ngày 25/12/2021.
Trước tình hình đó, ngay sau khi Bộ Công an ban hành Kế hoạch 376, ngày 13/9/2021, Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý đã ban hành văn bản hướng dẫn công an các đơn vị, địa phương có liên quan khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả. Điển hình như Công an các tỉnh Sơn La, Thanh Hoá và Quảng Bình đã tổ chức trao đổi, thống nhất và ký kết biên bản làm việc về nội dung hợp tác PCMT với các tỉnh đối biên của Lào. Trong quá trình triển khai, công an an các đơn vị, địa phương thường xuyên đẩy mạnh công tác tuyên truyền, làm tốt việc giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sỹ; đề xuất động viên, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác phối hợp PCMT với các lực lượng chức năng nước bạn. Các đơn vị tổ chức đăng, phát sóng trên 300 tin bài có nội dung liên quan đến nội dung hợp tác PCMT với Lào, kết quả đấu tranh chống tội phạm ma tuý xuyên quốc gia liên quan đến hai nước trên các phương tiện thông tin đại chúng ở trong và ngoài ngành Công an qua đó giúp công chúng tiếp cận trực diện, đa chiều về hiệu quả hợp tác PCMT góp phần đảm bảo an ninh biên giới, toàn vẹn lãnh thổ và mang lại cuộc sống bình yên cho nhân dân hai nước.
Qua 6 tháng triển khai tổ chức thực hiện, lực lượng công an hai nước đã hoàn thành thiết lập đường dây nóng ở 4 cấp công an nhằm mục đích trao đổi thông tin về tình hình công tác PCMT nói chung, đấu tranh triệt phá các đường dây ma tuý xuyên quốc gia nói riêng, nhất là đối tượng chủ mưu cầm đầu, đối tượng truy nã lẩn trốn tại Lào và khu vực Tam giác vàng để tổ chức xác minh, truy bắt, dẫn độ. Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý tham mưu lãnh đạo Bộ Công an ban hành công văn đề nghị Thường trực Tỉnh uỷ 10 tỉnh có chung đường biên giới giáp Lào gồm: Điện Biên, Sơn La, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Kon Tum phối hợp chỉ đạo tăng cường hợp tác PCMT với Lào. Công an các địa phương tham mưu Tỉnh uỷ ban hành chỉ thị huy động sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và toàn dân tham gia, hỗ trợ lực lượng chức năng triển khai thực hiện các biện pháp hợp tác cụ thể, phù hợp với tình hình ở cơ sở. Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý phối hợp với các cơ quan chức năng biên dịch các văn bản triển khai thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước như: Luật PCMT năm 2021 và các văn bản hướng dẫn thi hành; Chỉ thị số 36-CT/TW, ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về Tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý… chuyển giao cho các cơ quan chức năng của Bộ Công an Lào tham khảo, nghiên cứu phục vụ công tác xây dựng văn bản triển khai Chương trình quốc gia PCMT của Lào giai đoạn 2021 - 2013. Các đơn vị chức năng nghiên cứu, đề xuất và tham mưu Bộ Công an Việt Nam trao đổi với Bộ Công an Lào rà soát, đánh giá, đề xuất sửa đổi, bổ sung Hiệp định giữa Chính phủ hai nước về hợp tác kiểm soát ma tuý, chất hướng thần và tiền chất, ký kết năm 1998, Kế hoạch phối hợp hành động giữa Uỷ ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma tuý, mại dâm Việt Nam với Uỷ ban Trung ương kiểm soát lạm dụng ma tuý Lào về kiểm soát chống vận chuyển, buôn bán trái phép các chất ma tuý, chất hướng thần và tiền chất ký, kết năm 1999.
Trên cơ sở nội dung Bản ghi nhớ giữa Bộ Công an hai nước về hợp tác PCMT và các phương án nghiệp vụ về phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm ma tuý trên các tuyến trọng điểm, trong đó có tuyến Tây Bắc, Bắc miền Trung - Tây Nguyên, các tổ công tác của ta được cử sang phối hợp với lực lượng công an nước bạn nắm tình hình, xác định các tuyến, địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma tuý tại các tỉnh Bắc Lào. Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý phối hợp với lực lượng của nước bạn xác minh thông tin, truy bắt, dẫn độ 04 đối tượng truy nã về ma tuý đang lẫn trốn tại Lào về nước. Công an các tỉnh Điện Biên, Nghệ An, Hà Tĩnh cũng phối hợp với các tỉnh của nước bạn bắt giữ 12 đối tượng truy nã đang lẩn trốn tại Lào. Trong 6 tháng triển khai thực hiện Kế hoạch 376, các lực lượng nghiệp vụ của Bộ Công an và Công an 10 tỉnh giáp biên với Lào đã phát hiện, đấu tranh bắt giữ 112 vụ, 140 đối tượng có hành vi mua bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý từ Lào vào Việt Nam, thu giữ 83,6 kg heroin,17,38 kg + trên 136.000 viên ma tuý tổng hợp cùng nhiều vật chứng liên quan. Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý tiếp tục nghiên cứu, đề xuất giải pháp tăng cường quản lý tiền chất từ Việt Nam sang Lào nhằm mục đích sản xuất trái phép chất ma tuý, đồng thời tổ chức hội thảo về thực trạng và giải pháp nâng cao công tác quản lý, kiểm soát caffein tại Việt Nam qua đó nghiên cứu, tiếp thu ý kiến về việc đưa chất này vào danh mục tiền chất quản lý.
Đồng chí Nguyễn Văn Thắng, Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên (đứng giữa) cùng đơn vị chức năng kiểm tra vật chứng trong chuyên án.
Các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an và công an các địa phương tập trung triển khai chủ trương hỗ trợ nước bạn khảo sát, xây dựng trụ sở làm việc của các công an bản, cụm bản giáp biên giới với Việt Nam. Việc tiến hành theo lộ trình từng bước, trong đó ưu tiên làm trước ở những nơi có điều kiện tự nhiên, xã hội thuận lợi. Tính đến ngày 31/3/2022, đã hoàn thành xây dựng và bàn giao 173/202 trụ sở làm việc của công an bản, các trụ sở còn lại đang thi công và dự kiến hoàn thành trong thời gian tới. Đồng chí Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, Thứ trưởng Bộ Công an Việt Nam và đại diện công an các tỉnh giáp biên đã tổ chức đoàn công tác sang dự lễ khởi công, khánh thành và bàn giao trụ sở làm việc của công an bản, cụm bản cho Bộ Công an Lào và chính quyền các địa phương nước bạn.
Phát huy thành tích đạt được thời gian tới, công an các đơn vị, địa phương tiếp tục duy trì điện thoại đường dây nóng ở 4 cấp công an ở hai nước để trao đổi thông tin về tình hình tội phạm ma tuý, tội phạm truy nã qua đó phối hợp xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch xác minh, đấu tranh, bắt giữ, dẫn độ. Công an các tỉnh giáp biên tham mưu Thường trực Tỉnh uỷ ban hành văn bản chỉ đạo các sở, ngành, đoàn thể và chính quyền các địa phương tăng cường triển khai kế hoạch giúp đỡ các địa phương của bạn trong công tác phòng ngừa, đấu tranh cũng như thực hiện các chỉ thị, nghị quyết, chương trình quốc gia về PCMT của Đảng, Nhà nước Lào. Công an các đơn vị, địa phương trong quá trình thực hiện Kế hoạch 376 cần gắn với thực hiện các phương án nghiệp vụ về phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm ma tuý trên các tuyến, địa bàn trọng điểm, trong đó có tuyến Tây Bắc, Bắc miền Trung - Tây Nguyên; đề xuất cử đoàn công tác sang phối hợp với lực lượng chức năng nước bạn xác lập chuyên án đấu tranh chung, bắt giữ đối tượng truy nã.
Bộ Công an tiếp tục phối hợp với Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất Chính phủ kiểm soát chặt chẽ việc xuất nhập khẩu caffein. Các đơn vị đề xuất Bộ quan tâm đầu tư mua sắm trang thiết bị, phương tiện hiện đại phục vụ công tác đấu tranh chống tội phạm ma tuý cho Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý và công an 10 tỉnh giáp biên giới với Lào. Khẩn trương hoàn thành xây dựng, bàn giao trụ sở làm việc của công an bản, cụm bản giáp biên giới với Việt Nam cho nước bạn. Công an các địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sỹ trong thực hiện nhiệm vụ với tinh thần “giúp bạn như giúp mình”, góp phần xây dựng tuyến biên giới Việt Nam - Lào hoà bình, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển vì lợi ích của nhân dân hai nước.
Kim Long