Từ những tháng cuối năm 2021, đầu năm 2022, do tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, các biện pháp giãn cách xã hội được hai nước thực hiện, các cửa khẩu đều đóng cửa, đặc biệt phía Trung Quốc thực hiện kiểm soát chặt biên giới nên tình hình mua bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý giữa Việt Nam - Trung Quốc đã giảm nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều phức tạp, nhất là hiện nay khi dịch bệnh đã bước đầu được kiểm soát. Gần đây, trên tuyến hình thành các đường dây vận chuyển ma tuý tổng hợp (MTTH) từ châu Âu qua đường hàng không về trong nước tiêu thụ dưới dạng hàng hoá ký gửi, quà biếu với sự câu kết của đối tượng ở trong và ngoài nước. Trong nội địa, đối tượng lợi dụng mạng xã hội để giao dịch rồi thuê shipper chuyển ma tuý để lẫn trong các loại hàng hoá khác đến người nhận.
Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an về thực hiện phương án nghiệp vụ về phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm ma tuý trên các tuyến trọng điểm, tập trung tuyến Tây Bắc, Đông Bắc, Bắc miền Trung - Tây Nguyên, Tây Nam, ngày 24/8/2021, Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý đã ban hành phương án nghiệp vụ về phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm ma tuý trên tuyến Đông Bắc. Trong quá trình triển khai, Cục đã thành lập đoàn kiểm tra, khảo sát việc thực hiện phương án này tại các tỉnh để nắm tình hình và trực tiếp giải đáp, hướng dẫn cán bộ, chiến sỹ trong quá trình thực hiện ở cơ sở. Công an các địa phương căn cứ vào mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ của phương án đã xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện, thành lập Ban chỉ đạo do đồng chí Phó Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh làm Trưởng ban. Nội dung phương án được triển khai quyết liệt cụ thể từ tỉnh đến cấp xã với quan điểm đấu tranh “đánh cả đường dây, không đánh khúc giữa, bắt được đối tượng chủ mưu cầm đầu”.
Công an huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang triệt phá điểm mua bán trái phép chất ma tuý trên sông Lục Nam tại thị trấn Đồi Ngô, tháng 12/2021.
Công tác triệt xoá các tụ điểm, điểm phức tạp về ma tuý được công an các đơn vị, địa phương trên tuyến Đông Bắc quan tâm chỉ đạo, thực hiện thường xuyên, tổ chức khảo sát xác định cụ thể các tụ điểm, điểm để lên danh sách xác định vai trò, vị trí của từng đối tượng từ đó lập kế hoạch triệt phá. Trong 6 tháng (từ ngày 15/9/2021 - 15/3/2022) thực hiện phương án nghiệp vụ, công an các đơn vị, địa phương đã triệt xoá 03 tụ điểm, 185 điểm phức tạp về ma tuý, hiện còn 01 tụ điểm, 96 điểm phức tạp đang được lập phương án đấu tranh triệt xoá.
Hiện toàn tuyến có 25.279 người nghiện ma tuý có hồ sơ quản lý (chiếm 22,4% cả nước), giảm 2.058 người nghiện so với đầu năm 2022. Lực lượng công an xác định 190 đối tượng sử dụng MTTH có biểu hiện hoang tưởng, loạn thần (“ngáo đá”), chiếm 11,5% so với cả nước. Kết quả, công an các địa phương trên tuyến Đông Bắc đã bắt giữ 1.794 vụ, 2.890 đối tượng, thu giữ vật chứng gồm: 20.538 viên + 52,01 kg MTTH, 51,21 kg heroin, 1,57 kg thuốc phiện, 03 kg cần sa, 02 khẩu súng, 148 viên đạn cùng nhiều phương tiện, tài liệu liên quan; vận động 57 đối tượng truy nã ra đầu thú.
Công an huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng bắt giữ đối tượng Tăng Bích Hoàn cùng vật chứng 06 bánh heroin, ngày 22/01/2022.
Công an các địa phương bám cơ sở, nắm chắc tình hình địa bàn, kịp thời rà soát, lập danh sách số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý để đưa vào diện quản lý. Lực lượng công an cơ sở phối hợp với các ban, ngành chức năng phân loại người nghiện theo tính chất, mức độ nghiện, loại ma tuý sử dụng, xác minh tiền án, tiền sự để xác định vai trò của từng đối tượng, lập hồ sơ đưa vào diện quản lý, vận động áp dụng biện pháp cai nghiện phù hợp. Sau khi người nghiện hết thời gian cai nghiện tập trung trở về nơi cư trú, lực lượng công an phối hợp với gia đình và chính quyền địa phương tiếp tục quản lý, răn đe, giáo dục, cảm hoá nhằm ngăn ngừa tái nghiện, đồng thời quản lý chặt chẽ số đối tượng “ngáo đá” không để xảy ra hành vi vi phạm pháp luật.
Thời gian tới, để đẩy mạnh công tác đấu tranh chống tội phạm ma tuý trên tuyến Đông Bắc, Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý tiếp tục phát huy vai trò của đơn vị chủ trì các hoạt động về hoàn thiện chính sách pháp luật, hợp tác quốc tế, điều phối thông tin, điều tiết trang thiết bị kỹ thuật; chủ trì phối hợp giữa công an các đơn vị, địa phương trong đấu tranh; chịu trách nhiệm trước lãnh đạo Bộ về tổ chức thực hiện phương án nghiệp vụ, báo cáo điều chỉnh giải pháp phù hợp với tình hình thực tế. Thành lập đoàn công tác để thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn công an các địa phương thực hiện hiệu quả phương án về phòng, chống tội phạm ma tuý.
Công an các đơn vị, địa phương tập trung làm tốt công tác nắm, dự báo tình hình, chủ động tham mưu cấp uỷ, chính quyền huy động các cấp, các ngành cùng toàn dân tham gia phòng, chống ma tuý gắn với chính sách phát triển kinh tế - xã hội, củng cố an ninh quốc phòng và hệ thống chính trị cơ sở. Tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ giải pháp trọng tâm của phương án nghiệp vụ để làm chuyển biến căn bản tình tội phạm, tệ nạn ma tuý, đấu tranh bóc gỡ các đường dây tội phạm hoạt động liên tỉnh, liên tuyến, xuyên quốc gia; truy bắt đối tượng truy nã; phối hợp quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh, xuất nhập khẩu, phân phối, sử dụng chất gây nghiện, chất hướng thần, tiền chất dùng làm thuốc, thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi, thực phẩm chức năng… có chứa tiền chất ma tuý không để đối tượng lợi dụng thu gom vào mục đích sản xuất MTTH.
Làm tốt công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý, rà soát, phát hiện đối tượng có biểu hiện “ngáo đá” để có kế hoạch quản lý. Từng bước áp dụng Luật Phòng, chống ma tuý năm 2021, có hiệu lực từ ngày 01/01/2022 và các văn bản hướng dẫn liên quan trong việc quản lý, triệt xoá các tụ điểm, điểm phức tạp về ma tuý; quản lý chặt chẽ hoạt động các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự; chủ động phòng ngừa, phát hiện, triệt phá tình trạng trồng cây có chứa chất ma tuý tại các tỉnh, thành phố trên tuyến.
Đẩy mạnh phối hợp hiệp đồng tác chiến giữa Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý, công an các địa phương trên tuyến với bộ đội biên phòng, cảnh sát biển, hải quan trong phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm ma tuý ở địa bàn biên giới, cửa khẩu và trên biển, tạo thế trận thống nhất trong kiểm soát người, phương tiện, hàng hoá qua lại biên giới, cửa khẩu và tại cảng hàng không, cảng biển. Tăng cường phối hợp tác quốc tế với các tỉnh giáp biên của Trung Quốc trong trao đổi thông tin, phối hợp đấu tranh ngăn chặn các đường dây tội phạm ma tuý hoạt động xuyên quốc gia.
Kim Long