Quang cảnh phiên tòa.
Đây là vụ án chấn động dư luận cả nước. Ngày 06/8/2019, Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an; Công an các địa phương: Kon Tum, Bình Dương, Bình Định, Ninh Thuận, TP. Hồ Chí Minh; Cục Phòng, chống ma tuý và tội phạm (Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng) và Vụ Kiểm sát điều tra án ma tuý (Viện kiểm sát nhân dân tối cao) triệt phá đường dây sản xuất trái phép chất ma túy với quy mô lớn, bắt giữ 07 đối tượng quốc tịch Trung Quốc gồm: Thái Tự Lực (Cai Zi Li), Tống Kiến Hoàng (Song Jian Huang), Trương Cần Thư (Zhang Qin Shu), Dương Viễn Đức (Yang Yuan De), Lữ Dư Trọng (Lyu Yu Zhong), Hoàng Sơn Nguyên (Huang Shan Yuan), Thái Tư Viện (Cai Si Yuan) và Sàn Khuấn Sáng, quốc tịch Việt Nam. Lực lượng chức năng đã phát hiện, thu giữ trên 11,58 kg chất ma túy loại methamphetamine; hơn 1.054 lít 1-phenyl-2-propanone cùng nhiều loại tiền chất hóa học, trên 13 tấn hóa chất, tiền chất các loại đựng trong các thùng phuy, can nhựa, thùng nhựa, chai lọ thủy tinh, bao giấy, khoảng 20 tấn máy móc, thiết bị, dụng cụ lắp đặt thành dây chuyền đang sản xuất trái phép chất ma túy tại nhà xưởng thuê của Công ty TNHH xuất nhập khẩu Đồng An Viên, khu làng nghề tổ dân phố 3B, thị trấn Đắk Hà, huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum. Nguồn nguyên liệu để sản xuất ma tuý chủ yếu được đưa lậu từ Trung Quốc vào và thu mua ở trong nước. Đây chủ yếu là các loại hoá chất không nằm trong danh mục kiểm soát ở nước ta. Với số nguyên liệu trên nếu trót lọt có thể sản xuất ra khoảng 01 tấn ma tuý “đá”. Ma tuý thành phẩm sẽ được đưa sang nước ngoài tiêu thụ.
Lực lượng công an khám xét, thu giữ vật chứng liên quan đến hành vi phạm tội tại khu nhà xưởng do nhóm đối tượng thuê.
Theo điều tra của cơ quan chức năng từ tháng 3 - 8/2019, các đối tượng đã tổ chức sản xuất trái phép chất ma túy dưới danh nghĩa sản xuất thuốc diệt côn trùng tại nhà xưởng thuê của Công ty TNHH Hoàng Ngân Phát, phường Bùi Thị Xuân, TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định. Trong quá trình sản xuất, do thời tiết nóng bức, mùi hoá chất bốc lên nồng nặc, sợ bị người dân địa phương phát hiện nên chúng dừng hoạt động. Đến tháng 5/2019, các đối tượng đã chuyển lên thuê nhà xưởng của Công ty TNHH xuất nhập khẩu Đồng An Viên ở khu làng nghề, tổ dân phố 3B, thị trấn Đắk Hà, huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum.
Ngay sau đó, công an các địa phương đồng loạt triển khai nhiều tổ công tác tại các tỉnh, thành phố tiến hành khám xét và triệu tập các đối tượng liên quan để lấy lời khai, xác minh thu thập chứng cứ. Tại các địa điểm khám xét nêu trên, lực lượng chức năng thu giữ thêm 157 thùng hóa chất các loại, 380 bao hóa chất dạng bột, 84 can hóa chất các loại sử dụng vào sản xuất ma túy tổng hợp. Ngay sau đó, cơ quan công an đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với nhóm đối tượng trên. Ngoài ra, Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy, Bộ Công an phối hợp cùng Bộ Công an Trung Quốc trao đổi các thông tin, tài liệu, củng cố chứng cứ phục vụ việc truy bắt các đối tượng có liên quan hoạt động ở Trung Quốc.
Qúa trình điều tra, lực lượng chức năng đã xác định Thái Tự Lực và Tống Kiến Hoàng có vai trò chủ mưu, cầm đầu. Thái Tự Lực có tiền án về tội sản xuất trái phép chất ma túy tại Trung Quốc, bị kết án tù chung thân, mới được ra tù. Tống Kiến Hoàng có trình độ và kinh nghiệm trong việc sản xuất ma túy tổng hợp. Các bị cáo còn lại có nhiệm vụ vận hành máy móc, thiết bị, đóng gói thành phẩm. Trong quá trình xét hỏi, đa số các đối tượng đều khai nhận hành vi phạm tội, ăn năn, hối cải và xin được xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự do trình độ văn hóa thấp. Riêng bị can Thái Tự Lực tỏ ra ngoan cố, không khai nhận hành vi phạm tội cùng các đồng phạm, không công nhận kết luận giám định chất ma túy thu được tại kho xưởng và tiền chất P2P, chối bỏ hành vi phạm tội của bản thân.
Các bị cáo bị Viện kiểm sát nhân dân tối cao truy tố về tội Sản xuất trái phép chất ma túy theo Khoản 4, Điều 248, Bộ luật Hình sự năm 2015. Tại phiên tòa, hầu hết các bị cáo đều không nói được tiếng Việt nên phần xét hỏi đều phải thông qua người phiên dịch.
Tại phiên tòa xét xử sơ thẩm, ban đầu một số bị cáo không thừa nhận hành vi sản xuất trái phép chất ma túy, mà chỉ nhận sản xuất thuốc diệt côn trùng. Tuy nhiên, trước những chứng cứ đã thu thập được, cùng lời khai của các bị cáo trong quá trình điều tra, Tòa án nhân dân tỉnh Kon Tum khẳng định đủ bằng chứng xác định hành vi phạm tội của các bị cáo. Hành vi này là đặc biệt nghiêm trọng, nguy hiểm, không chỉ bị pháp luật Việt Nam và Trung Quốc nghiêm cấm, mà cả cộng đồng quốc tế đều lên án.
Hội đồng xét xử xác định bị cáo Thái Tự Lực và Tống Kiến Hoàng có vai trò chủ mưu, tổ chức, thực hiện hành vi phạm tội nên cần phải loại bỏ vĩnh viễn ra khỏi đời sống xã hội. Đặc biệt, Thái Tự Lực dù đã phạm tội và bị phạt tù chung thân tại Trung Quốc, sau khi ra tù vẫn tiếp tục tái phạm với mức độ nghiêm trọng hơn. Các bị cáo khác cần có những bản án thích đáng, phù hợp với vị trí, vai trò của từng người trong vụ án để răn đe, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật.
Bên cạnh 08 bị cáo bị lực lượng chức năng Việt Nam bắt giữ, truy tố, xét xử và tuyên án, 15 đối tượng có quốc tịch Trung Quốc đã bị lực lượng Công an Trung Quốc bắt giữ và xử lý theo quy định của pháp luật Trung Quốc, do đã giúp sức cho Thái Tự Lực và đồng phạm sản xuất trái phép chất ma túy tại Việt Nam.
Riêng đối với Công ty TNHH một thành viên Việt Hoa Thắm, có trụ sở tại phường Tân Phước Khánh, thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã chuyển các tài liệu liên quan đến Cục Hóa chất, Bộ Công thương đề nghị xử lý theo thẩm quyền, do không có giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, kinh doanh hóa chất thuộc danh mục hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện nhưng đã bán hóa chất cho Sàn Khuấn Sáng.
Các bị cáo nhận bản án thích đáng do toà án tuyên phạt.
Chiều tối ngày 16/4/2022 sau khi nghị án, Hội đồng xét xử Toà án nhân dân tỉnh Kon Tum tuyên phạt mức án tử hình đối với bị cáo Thái Tự Lực và Tống Kiến Hoàng; bị cáo Dương Viễn Đức bị tuyên phạt mức án tù chung thân. Các bị cáo Trương Cần Thư và Sàn Khuấn Sáng bị tuyên phạt mức án 20 năm tù giam. Bị cáo Lữ Dư Trọng, Hoàng Sơn Nguyên và Thái Tư Viện cùng nhận mức án 34 tháng tù giam.
Ngoài ra, Hội đồng xét xử còn áp dụng hình phạt trục xuất khỏi lãnh thổ Việt Nam đối với các bị cáo có quốc tịch Trung Quốc nhận mức án tù sau khi chấp hành xong án phạt. Các vật chứng của vụ án sẽ bị tịch thu, tiêu hủy theo quy định pháp luật.
Kim Long