Các tụ điểm, điểm phức tạp về ma tuý thường xẩy ra ở các khu dân cư đông đúc, có nhiều ngõ, hẻm nhỏ thông ra nhiều đường, có nhiều lao động ngoại tỉnh thuê trọ. Đối tượng thường lợi dụng người già, trẻ em, người mắc bệnh hiểm nghèo giao nhận ma tuý ở những nơi, địa bàn giáp ranh để dễ phi tang vật chứng và tẩu thoát khi bị phát hiện, bắt giữ. Tội phạm có yếu tố nước ngoài ngày càng gia tăng trong 6 tháng đầu năm 2021, lực lượng Công an thành phố (CATP) Hồ Chí Minh đã phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an khám phá nhiều đường dây vận chuyển trái phép chất ma tuý từ Lào, Campuchia về tập kết tại các kho hàng tại Quận 12, quận Bình Tân, Tân Phú, các huyện Hóc Môn, Nhà Bè, Bình Chánh cất giấu trong hàng hoá hợp pháp sau đó xuất đi nước ngoài.
Từ đầu năm đến nay, dịch bệnh Covid- 19 tiếp tục diễn biến phức tạp đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống người dân thành phố. Việc tạm ngừng hoạt động các điểm kinh doanh dịch vụ có điều kiện về an ninh trật tự để phòng, chống dịch khiến người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý chuyển hướng sang sử dụng nhà riêng, nhà trọ, căn hộ cho thuê, biệt thự trong khu dân cư mới hình thành để sử dụng ma tuý tổng hợp (MTTH). Hiện toàn thành phố có 28.823 người nghiện ma tuý có hồ sơ quản lý, trong đó có 12.596 người có mặt ở ngoài cộng đồng.
Trước tình hình đó, CATP quán triệt cán bộ, chiến sỹ tiếp tục thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Chỉ thị số 36-CT/TW, ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý và Đề án Nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống ma tuý (PCMT) trên địa bàn giai đoạn 2021 - 2030. Theo đó, lực lượng công an cụ thể hoá bằng việc phát động phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc gắn với mở các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm ma tuý, đảm bảo an ninh trật tự vì cuộc sống bình yên cho nhân dân. UBND thành phố chỉ đạo CATP phối hợp với các lực lượng chức năng bám địa bàn, nắm tình hình đối tượng có biểu hiện mua bán, vận chuyển, tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý, rà soát các nguồn ma tuý từ nước ngoài xâm nhập vào nội địa để có kế hoạch triệt phá kịp thời. Các ngành tập trung quản lý tốt tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần nhằm phòng ngừa, ngăn chặn đối tượng lợi dụng sản xuất MTTH; tăng cường kiểm tra chấn chỉnh hoạt động, xử lý nghiêm hành vi sử dụng trái phép chất ma tuý tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự. CATP phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể tổ chức rà soát, đánh giá phân loại địa bàn xã, phường, thị trấn trọng điểm về ma tuý, làm rõ trách nhiệm của cấp uỷ, chính quyền địa phương ở những nơi tình hình tệ nạn ma tuý chuyển biến chậm, không đạt chỉ tiêu đặt ra để rút kinh nghiệm và đề ra giải pháp khắc phục, đồng thời tiếp tục nhân rộng các mô hình chuyển hoá tốt.
Công tác tuyên truyền phòng ngừa luôn được thành phố xác định là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài cần được tiến hành thường xuyên, liên tục, có hệ thống. Thời gian qua, UBND thành phố chỉ đạo các sở, ngành, địa phương phối hợp với các cơ quan truyền thông xây dựng chương trình, chuyên mục về PCMT phát sóng trên Đài Truyền hình và Đài Tiếng nói nhân dân TP. Hồ Chí Minh. Cổng thông tin điện tử CATP duy trì thường xuyên tập hợp thông tin về phương thức thủ đoạn hoạt động, hình ảnh các vụ án nổi bật để tuyên truyền kịp thời đến cán bộ, nhân dân. Ở các địa phương tổ chức 500 buổi tuyên truyền tại những địa bàn phức tạp về ma tuý thu hút trên 535.000 lượt người tham dự. Qua triển khai, chất lượng tuyên truyền được cải thiện, phù hợp với từng nhóm đối tượng giúp mọi người dễ nhận biết, phát hiện hành vi phạm tội để nâng cao ý thức cảnh giác, phòng ngừa, đồng thời thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh Covid - 19. CATP phối hợp với các Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Y tế, Sở Tư pháp, Toà án nhân dân thành phố thường xuyên tổng hợp đánh giá khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện chính sách về cai nghiện ma tuý. Sau khi sắp xếp lại các cơ sở cai nghiện ma tuý, hiện thành phố còn 15 cơ sở có đủ năng lực chuyên môn, đa dạng loại hình dịch vụ điều trị phục hồi với công suất tiếp nhận trên 23.000 người; 24 cơ sở điều trị thay thế bằng methadone với 4.835 bệnh nhân góp phần kéo giảm tệ nạn ma tuý trên địa bàn
Trong 6 tháng đầu năm 2021, CATP phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ 796 vụ, 1.705 đối tượng; khởi tố điều tra 663 vụ, 837 đối tượng, xử lý hành chính 129 vụ, 864 đối tượng. Vật chứng thu giữ gồm: 62,858 kg heroin, gần 40 kg cần sa, 426,36 kg MTTH, 3,35 kg cocain, 09 khẩu súng + 100 viên đạn các loại, 02 quả nổ tự chế cùng nhiều phương tiện, tài sản liên quan. CATP phối hợp với ngành Hải quan tiếp nhận, điều tra 17 vụ vận chuyển trái phép chất ma tuý từ nước ngoài về Việt Nam dưới dạng quà biếu qua Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất thu giữ 22,406 kg MTTH, 3,35 kg cocain, 694,1 gam heroin, 51,47 kg cần sa.
Số ma tuý gắn mác “nước vui”, “đông trùng” thu giữ tại TP. Hồ Chí Minh, tháng 4/2021.
Lực lượng CATP Hồ Chí Minh thường xuyên phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, công an các tỉnh trao đổi thông tin liên quan đến vụ án, đối tượng phục vụ hiệu quả công tác điều tra, khám phá đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý trên địa bàn và các địa phương lân cận. Điển hình CATP Hồ Chí Minh phối hợp với Cục Cảnh sát ĐTTP về ma tuý và các đơn vị chức năng phát hiện 08 vụ mua bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý, bắt 31 đối tượng, thu giữ hơn 22 kg heroin, 127,24 kg MTTH, 312 lọ “nước vui” (thể tích 5.616 ml hợp chất MDMA + MA + ketamin + nimetazepam), 2.000 gói “đông trùng” (chứa 1,796 kg hợp chất MDMA + MA + ketamin) và nhiều vật chứng liên quan. Các ban, ngành trên địa bàn tổ chức kiểm tra, xử lý 148 cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự, qua đó phát hiện, xử lý 770 đối tượng mua bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng và sử dụng trái phép chất ma tuý, khởi tố 65 đối tượng, xử phạt hành chính 527 đối tượng, đưa đi cai nghiện bắt buộc 162 trường hợp; thu giữ 10 gam heroin, 2,545 kg MTTH cùng nhiều dụng cụ, phương tiện liên quan. Lực lượng công an phối hợp với các sở, ngành, địa phương phối hợp đấu tranh chuyển hoá địa bàn, điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý. Cán bộ, chiến sỹ bám địa bàn, cập nhật phương thức thủ đoạn hoạt động mới của đối tượng qua đó xây dựng triển khai phương án triệt phá kịp thời. Kết quả đã bắt giữ, khởi tố 79 vụ, 97 bị can , xử lý hành chính 11 vụ, 174 đối tượng, thu giữ 9,2 kg MTTH cùng nhiều vật chứng liên quan. Toàn thành phố hiện duy trì hai địa bàn không có tệ nạn ma tuý tại phường An Lợi Đông và Thủ Thiêm (TP. Thủ Đức).
Từ kết quả đạt được trong 6 tháng đầu năm 2021, thời gian tới, các sở, ngành, địa phương tiếp tục triển khai thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW của Bộ Chính trị và các đề án, kế hoạch PCMT trên địa bàn qua đó đánh giá thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện để đề xuất giải pháp, kiến nghị. Các ngành, các cấp đẩy mạnh công tác tuyên truyền PCMT ở địa bàn trọng điểm, đối tượng có nguy cơ cao, tuyên truyền trên không gian mạng và phương tiện thông tin đại chúng về tác hại của các chất MTTH, hướng thần mới; kỹ năng phòng ngừa bị dụ dỗ sử dụng ma tuý; những mô hình, điển hình tiên tiến trong công tác PCMT ở cơ sở. CATP phối hợp với viện kiểm sát và toà án chọn, đưa một số vụ án điểm ra xét xử lưu động nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục, phổ biến pháp luật và răn đe phòng ngừa tội phạm.
Lực lượng chức năng chủ động bám sát địa bàn, nắm chắc tình hình đối tượng kịp thời phát hiện, triệt phá toàn bộ đường dây tội phạm ma tuý có quy mô lớn, hoạt động liên tỉnh, xuyên quốc gia, truy bắt đối tượng cầm đầu với mục tiêu ngăn chặn từ sớm nguồn ma tuý xâm nhập từ bên ngoài biên giới; tập trung xác minh, truy bắt, vận động đầu thú đối tượng truy nã, nhất là đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm. CATP phối hợp với các sở, ngành đẩy mạnh phát hiện, giải quyết, chuyển hoá địa bàn trọng điểm về ma tuý, không để phát sinh thêm điểm nóng mới; phát hiện, triệt xoá những tụ điểm tổ chức, chứa chấp, lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma tuý tại cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự. CATP chủ trì, phối hợp với các sở, ngành thực hiện kế hoạch rà soát, thống kê người nghiện ma tuý, người sử dụng trái phép chất ma tuý để đánh giá đúng thực trạng làm cơ sở đề ra giải pháp làm giảm, tiến tới ngăn chặn phát sinh người nghiện mới. Nghiên cứu, xây dựng hướng dẫn thực hiện nội dung liên quan đến công tác cai nghiện, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý tại cộng đồng theo Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi, bổ sung năm 2020, Luật PCMT năm 2021./.
Minh Châu