Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy nhấn mạnh tại hội nghị gặp mặt, cung cấp thông tin tới báo chí nhân Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2021 với chủ đề " Vì sức khỏe của mọi người, hạnh phúc của mọi nhà - Hãy tránh xa ma túy".
Đồng chí Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy phát biểu tại buổi gặp mặt
Thông tin đến báo chí tại hội nghị, đồng chí Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện cho biết, trong thời gian vừa qua, mặc dù tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến đặc biệt phức tạp trên phạm vi toàn cầu, nhưng tội phạm ma túy trên thế giới, khu vực và trong nước vẫn tiếp tục diễn biến rất phức tạp, nghiêm trọng và tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường với phương thức, thủ đoạn rất mới, thường xuyên thay đổi, chuyển hướng hoạt động và triệt để lợi dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ để đối phó với sự kiểm soát, phát hiện, bắt giữ của các lực lượng chức năng.
Quán triệt thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Chính Phủ, Bộ Công an, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy vừa khẩn trương ứng phó với dịch bệnh Covid-19, đồng thời chủ động triển khai đồng bộ nhiều kế hoạch, phương án hành động, mở các đợt cao điểm tuyên truyền, tấn công, trấn áp tội phạm ma túy và đã đạt nhiều kết quả đáng khích lệ.
Tuy nhiên, do chịu tác động trực tiếp từ tình hình tội phạm ma túy thế giới và khu vực làm cho tình hình ma túy ở nước ta vẫn tiếp tục diễn biến rất phức tạp. Nguồn ma túy chủ yếu từ nước ngoài được mua bán, vận chuyển về Việt Nam tiêu thụ hoặc tiếp tục vận chuyển đi nước thứ ba qua các tuyến biên giới đường bộ, đường biển và đường hàng không…
Tội phạm ma túy vẫn diễn biến phức tạp
Trên tuyến Tây Bắc, thời gian qua đã được các lực lượng chức năng tập trung đấu tranh, trấn áp mạnh nhưng gần đây có dấu hiệu phức tạp trở lại, đáng chú ý là các đường dây mua bán, vận chuyển trái phép ma túy từ Lào qua một số tỉnh biên giới Tây Bắc, Bắc miền Trung đi một số tỉnh biên giới phía Bắc để vận chuyển sang Trung Quốc tiêu thụ, chúng thường xuyên thay đổi hướng vận chuyển để trốn tránh sự phát hiện, bắt giữ của các lực lượng chức năng.
Đường dây vận chuyển ma túy từ châu Âu về Việt Nam qua đường hàng không bị triệt phá
Tại khu vực phía Nam, đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh trọng điểm phía Nam và tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia diễn biến hết sức phức tạp, trở thành “địa bàn nóng” về tội phạm ma túy của Việt Nam. Sau khi Trung Quốc tập trung trấn áp mạnh tội phạm ma túy và kiểm soát chặt chẽ các đối tượng người Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), gần đây có cả Hàn Quốc đã chuyển địa bàn hoạt động sang các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, nguy cơ biến Đông Nam Á trở thành trọng điểm ma túy toàn cầu.
Trên tuyến hàng không, trước những diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, việc vận chuyển hành khách tạm dừng hoặc kiểm soát rất chặt chẽ, các đối tượng đã lợi dụng hình thức chuyển phát nhanh và ký gửi hàng hóa quà biếu phi mậu dịch bằng tuyến đường hàng không để gửi hàng hóa có ngụy trang cất giấu ma túy rất tinh vi từ các nước châu Âu về Việt Nam và đi các nước tiêu thụ.
Tuyến đường biển tiếp tục bị các đối tượng phạm tội lợi dụng để mua bán, vận chuyển trái phép ma túy với khối lượng lớn từ nước ngoài về Việt Nam, quá cảnh Việt Nam và từ Việt Nam đi nước thứ ba, trọng điểm là các cảng biển tại TP Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Hải Phòng... với thủ đoạn rất tinh vi.
Ma túy được cất giấu trong các hộp sữa rồi vận chuyển về Việt Nam
Xuất hiện tình trạng tội phạm lợi dụng không gian mạng Internet để thực hiện các hành vi phạm tội và vi phạm pháp luật về ma túy. Đây là vấn đề đáng báo động trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0 với sự phát triển mạnh mẽ và phổ biến của mạng Internet trong đời sống xã hội.
Bên cạnh đó, gần đây xuất hiện xu hướng các đối tượng người nước ngoài, chủ yếu là người Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) lợi dụng chính sách mở cửa, hội nhập, những quy định thuận lợi của Nhà nước đối với thủ tục hải quan và những kẽ hở trong công tác quản lý xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu với danh nghĩa là du lịch, thăm thân, đầu tư kinh doanh… móc nối với các đối tượng trong nước thành lập các doanh nghiệp, công ty “bình phong” sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu, thuê kho, xưởng để ngụy trang tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép ma túy.
Tình hình mua bán lẻ chất ma túy và tổ chức, chứa chấp, lôi kéo người khác sử dụng trái phép ma túy tiếp tục diễn biến rất phức tạp. Gần đây, ngoài một số cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện về an ninh trật tự vẫn lén lút hoạt động, các đối tượng chuyển địa điểm sử dụng trái phép chất ma túy từ các cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện về an ninh, trật tự (do tạm ngừng hoạt động để phòng, chống dịch Covid-19) sang thuê, sử dụng nhà trọ, nhà nghỉ, khách sạn, căn hộ chung cư, resort nghỉ dưỡng cao cấp để tổ chức sử dụng trái phép ma túy… Nghiêm trọng nhất xảy ra thời gian gần đây là vụ phát hiện đối tượng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy ngay tại Bệnh viện tâm thần Trung ương I, Bộ Y tế, có liên quan đến bệnh nhân điều trị tâm thần và cán bộ của bệnh viện, gây bức xúc trong dư luận. Ngay trong tháng 5/2021, mặc dù ảnh hưởng của đợt bùng phát dịch Covid - 19 lần thứ 4, toàn quốc vẫn phát hiện, xử lý 55 vụ tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
Trong 6 tháng đầu năm 2021, toàn lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã phát hiện 12.421 vụ, bắt giữ 17.710 đối tượng, thu giữ: 290 kg heroin, 1,42 tấn MTTH, 840 kg cần sa cùng nhiều phương tiện, tài sản... có liên quan. Riêng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng, đấu tranh bắt giữ: 54 vụ, 155 đối tượng, thu giữ: 172 kg heroin, 1,1 tấn MTTH, bắt 10 đối tượng truy nã và hiện đang trực tiếp thụ lý điều tra 30 vụ án, 104 bị can.
Luật phòng, chống ma túy đảm bảo đồng bộ, thống nhất
Đồng chí Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện cho biết, ngày 30/3/2021, Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) được Quốc hội khóa XIV thông qua tại Kỳ họp thứ 11, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2022, gồm 8 Chương, 55 Điều. Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) so với Luật hiện hành có những điểm mới cơ bản như: Thống nhất quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy, trong đó quy định trách nhiệm cụ thể một số Bộ, ngành có chức năng quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy; quy định cụ thể trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân, gia đình, cộng đồng trong phòng, chống ma túy; bổ sung quy định xác định rõ các cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy thuộc CAND, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển, Hải quan; cụ thể hóa các quy định về kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy; sửa đổi căn bản các quy định về công tác cai nghiện; bổ sung Chương mới về Quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, quy định mới về quản lý sau cai nghiện.
Luật Phòng, chống ma túy đã cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, đồng thời, khắc phục những khó khăn bất cập trong thực hiện công tác phòng, chống ma túy những năm qua, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống ma túy trong thời gian tới và huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, Nhân dân và cộng đồng quốc tế trong công tác phòng, chống ma túy.
Chống ma túy như chống dịch Covid-19
Năm nay, Cơ quan phòng, chống ma túy và tội phạm của Liên Hợp quốc đưa ra Thông điệp của Ngày Quốc tế phòng, chống ma túy 26/6/2021 là “Hãy chia sẻ thông tin về ma túy. Vì cuộc sống bình yên.” Nhằm hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy, Ngày quốc tế và Ngày toàn dân phòng, chống ma túy (26/6/2021), Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã tham mưu với Bộ, trình Chính phủ ban hành Kế hoạch triển khai và chỉ đạo tổ chức các hoạt động với chủ đề “Vì sức khỏe của mọi người, hạnh phúc của mọi nhà - Hãy tránh xa ma túy”. Tháng hành động phòng, chống ma túy là điểm nhấn, tạo nên một chiến dịch truyền thông phòng, chống ma túy trên phạm vi toàn quốc, thu hút sự quan tâm, đề cao vai trò, trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cộng đồng, các cấp ủy Đảng, chính quyền và toàn xã hội trong công tác phòng, chống ma túy.
Thời gian tới, tình hình tội phạm ma túy tiếp tục diễn biến rất phức tạp, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy nói chung, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy nói riêng luôn nhận thức và xác định rõ tội phạm ma túy là tội phạm ẩn, được coi là “tội phạm của các loại tội phạm”. Vì vậy, để làm giảm tội phạm thì một trong những giải pháp quan trọng và căn bản là tập trung đấu tranh, trấn áp mạnh với tội phạm, tệ nạn ma túy theo các mục tiêu giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại và theo đúng quan điểm, phương châm chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an là chống ma túy như chống dịch Covid-19, phải triệt phá được toàn bộ đường dây, ổ nhóm, bắt giữ bằng được số đối tượng chủ mưu, cầm đầu; đồng thời, phải triệt phá ngay các đường dây, tụ điểm khi mới hình thành; chủ động triển khai các biện pháp ngăn chặn ma túy từ sớm, từ xa và phối hợp với nước Bạn bắt giữ tội phạm ma túy ngay từ bên kia biên giới với mục tiêu kiên quyết không để Việt Nam trở thành địa bàn trung chuyển ma túy quốc tế.
Các đối tượng ngụy trang ma túy trong thực phẩm chức năng, dầu gội đầu
Về giảm cầu, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy sẽ tiếp tục chủ động phối hợp thực hiện có hiệu quả các nội dung, nhiệm vụ cụ thể đã được đề ra trong Chương trình của Chính phủ, Kế hoạch của Bộ Công an về triển khai thực hiện Chỉ thị số 36/CT-TW ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; Chiến lược quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 và các văn bản có liên quan đến công tác phòng, chống ma túy…
Tham mưu tổ chức triển khai thi hành Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua, trong đó tập trung xây dựng, báo cáo cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật để góp phần giải quyết có hiệu quả tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ở nước ta; tiếp tục phối hợp tham mưu Thủ tướng Chính phủ xem xét, ban hành và tổ chức thực hiện Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021 - 2025.
Tăng cường đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống ma túy; đa dạng hóa các hình thức và biện pháp tuyên truyền, ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ mới; chú trọng vào các đối tượng cần quan tâm đặc biệt (học sinh, sinh viên, công nhân, lái xe, đồng bào ở các khu vực biên giới dễ bị tội phạm lợi dụng...); xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, tài liệu về phòng, chống ma túy phù hợp với từng đối tượng, chú ý đến phát triển các chương trình sử dụng ngôn ngữ của đồng bào dân tộc ít người. Xây dựng các video clip ngắn về tác hại của ma túy tuyên truyền trên các phương tiện truyền hình quốc gia và địa phương vào các khung giờ có nhiều người theo dõi.
Toàn cảnh hội nghị
Về giảm cung, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy tiếp tục phối hợp với các lực lượng chuyên trách (Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát Biển, Hải quan), Công an các đơn vị, địa phương tiếp tục đổi mới và tăng cường áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ tập trung đấu tranh quyết liệt với các đường dây, tổ chức tội phạm ma túy hoạt động xuyên quốc gia. Tăng cường phối hợp lực lượng chức năng của các nước Bạn trong trao đổi thông tin, xác lập đấu tranh chuyên án chung để đấu tranh với các đường dây ma túy xuyên quốc gia, truy bắt các đối tượng truy nã về ma túy của Việt Nam đang trốn ở nước ngoài và của nước ngoài đang trốn ở Việt Nam.
Tăng cường trao đổi thông tin với Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế, khu vực, Cơ quan phòng, chống ma túy và tội phạm của Liên Hợp Quốc, Cơ quan phòng, chống ma túy Hoa Kỳ, Cảnh sát Liên bang Úc... để chủ động kịp thời trong xử lý thông tin liên quan đến tội phạm ma túy xuyên quốc gia có liên quan đến Việt Nam.
Ngoài giảm nguồn cung ma túy từ bên ngoài, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy sẽ chỉ đạo, hướng dẫn hệ lực lượng tăng cường đấu tranh triệt phá các đường dây phạm tội ma túy ở trong nước; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng có liên quan nắm, quản lý địa bàn, đối tượng, nhất là các đối tượng người nước ngoài, chủ yếu là người Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc)... nhập cảnh vào Việt Nam có biểu hiện phạm tội về ma túy, không để lợi dụng địa bàn Việt Nam để sản xuất, vận chuyển trái phép chất ma túy.
Phối hợp rà soát, kiểm tra, xử lý triệt để các vụ trồng cây có chứa chất ma túy; quản lý, kiểm soát chặt chẽ các loại tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất trong xuất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập tái xuất và sản xuất, kinh doanh, không để tội phạm lợi dụng sản xuất trái phép ma túy tổng hợp trong nội địa.
Tập trung vận động đầu thú, truy bắt các đối tượng truy nã về ma túy theo Kế hoạch của Bộ Công an, không để đối tượng truy nã tiếp tục phạm tội, góp phần làm giảm tội phạm hình sự.
Về giảm cầu và giảm tác hại, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy sẽ thường xuyên rà soát, thống kê, lập danh sách theo dõi, quản lý chặt chẽ người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và phối hợp làm tốt công tác cai nghiện ma túy; chủ động phòng ngừa, ngăn chặn, không để người sử dụng trái phép ma túy, người nghiện ma túy gây ra các vụ phạm pháp hình sự.
Tiếp tục rà soát, có kế hoạch giải quyết căn bản các tụ điểm phức tạp về mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, trong đó chú ý triệt xóa bằng được các tụ điểm tổ chức, chứa chấp, lôi kéo, cưỡng bức người khác sử dụng trái phép ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.
Kiến nghị Bộ Y tế tổng kết công tác điều trị cho người nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone; nghiên cứu, triển khai phác đồ điều trị người nghiện ma túy tổng hợp bị gây ảo giác, loạn thần (“ngáo đá”); nghiên cứu bài thuốc đông y hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy.
Trước mắt, trong Tháng cao điểm phòng, chống ma túy, với vai trò là lực lượng chủ công, nòng cốt trong phòng, chống ma túy, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy sẽ chỉ đạo hệ lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng trong và ngoài ngành Công an thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ và Kế hoạch của Bộ Công an tổ chức thực hiện Đợt cao điểm; đặc biệt là tuyên truyền, tấn công trấn áp tội phạm về ma túy trên tuyến biên giới Việt Nam - Lào; tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia. Phối hợp với Công an các đơn vị, địa phương tiếp tục đấu tranh các chuyên án đã xác lập và mở rộng các chuyên án đã khám phá để triệt phá triệt để các đường dây tội phạm ma túy. Tiếp tục phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng tập trung điều tra, củng cố tài liệu chứng cứ về hành vi phạm tội của bị can trong các vụ án đang thụ lý điều tra, đảm bảo đúng người, đúng tội, tuyệt đối không để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm./.
Huy Hà