Toàn cảnh hội nghị.
Những năm qua, trong xu thế mở cửa hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới, cùng với việc đầu tư mở rộng các cảng hàng không ở Việt Nam, yêu cầu đòi hỏi đơn giản hóa các thủ tục hải quan trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa càng làm cho tình hình mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy qua tuyến đường hàng không, chuyển phát nhanh, bưu điện có xu hướng gia tăng cả về tính chất và mức độ với nhiều thủ đoạn, tinh vi nhất là tại sân bay Nội Bài (Hà Nội), sân bay Tân Sơn Nhất (TP. Hồ Chí Minh).
Do ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh Covid - 19 trên thế giới, việc đi lại giữa các quốc gia có phần hạn chế, tuy nhiên số vụ vận chuyển trái phép ma túy từ Anh, Bỉ, Đức, Hà Lan... về Việt Nam qua đường hàng không, chuyển phát nhanh, bưu điện vẫn diễn biến phức tạp. Lực lượng chức năng phát hiện, triệt phá nhiều đường dây, thu giữ khối lượng lớn các loại ma tuý. Thủ đoạn của các đối tượng chủ yếu cất giấu ma túy trong quà biếu tặng, thuốc tân dược, sữa, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, đồ chơi trẻ em, quần áo... đóng gói giống như nhà sản xuất, sau đó mạo danh các công ty xuất, nhập khẩu ủy thác lòng vòng cho nhiều công ty khác nhau nhằm che giấu danh tính và nguồn gốc hàng hóa có cất giấu ma túy. Bên cạnh đó hiện nay, thủ tục gửi hàng hóa qua các công ty dịch vụ chuyển phát nhanh rất đơn giản trong khâu gửi và giao nhận hàng, đảm bảo không sợ thất lạc. Đối tượng thường lợi dụng dịch vụ này làm phương thức vận chuyển ma túy để dễ thoát tội, khó chứng minh hành vi phạm tội. Đối tượng chủ mưu cầm đầu ở nước ngoài không trực tiếp vận chuyển ma túy mà thuê người vận chuyển về Việt Nam tiêu thụ. Chúng lợi dụng chính sách xuất nhập khẩu hàng hoá ngày càng thông thoáng, sử dụng nhiều thủ đoạn cất giấu ma tuý chống lại việc kiểm tra bằng thiết bị soi chiếu, chó nghiệp vụ của lực lượng chức năng. Do vậy, khi bắt giữ chúng ta không có điều kiện làm rõ toàn bộ đường dây phạm tội, không xác định được đối tượng cầm đầu ở nước ngoài.
Theo thống kê, từ năm 2019 đến nay, Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy phối hợp với Cục Hải quan Hà Nội, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, An ninh hàng không Nội Bài đã phát hiện, đấu tranh, bắt giữ 30 đối tượng, thu giữ 06 bánh heroin, 37 kg + 50.600 viên ma túy tổng hợp, 02 khẩu súng cùng nhiều vật chứng liên quan. Điển hình năm 2020, Cục Hải quan Hà Nội chủ trì phối hợp với các cơ quan chức năng xác lập, đấu tranh thành công 02 chuyên án ngày 19/6/2020 và ngày 03/9/2020; gần đây là chuyên án ngày 23/02/2021 triệt phá đường dây vận chuyển trái phép ma túy từ Đức về Việt Nam qua tuyến đường hàng không, chuyển phát nhanh và bưu điện. Tuy nhiên, trong ba tháng đầu năm 2021, tình hình tội phạm ma túy có chiều hướng gia tăng, trong khi đó việc phát hiện, xử lý hình sự còn gặp nhiều khó khăn, số vụ hàng “vô chủ” vẫn chiếm tỷ lệ lớn.
Ma túy giấu trong lọ mỹ phẩm vận chuyển qua tuyến đường hàng không từ Đức về Việt Nam.
Trong thời gian tới, đối tượng sẽ tiếp tục lợi dụng tuyến đường hàng không, chuyển phát nhanh, bưu điện để vận chuyển ma tuý về Việt Nam để trung chuyển sang nước khác với số lượng lớn, với thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn, gây khó khăn cho các lực lượng chức năng trong quá trình phát hiện, điều tra, truy tố trước pháp luật. Việt Nam hiện đang quản lý, khai thác 23 cảng hàng không, lượng hành khách và hàng hoá vận chuyển mỗi năm đều tăng. Trong khi đó, việc thu thập thông tin còn gặp nhiều khó khăn, khi bắt giữ không có điều kiện làm rõ toàn bộ đường dây tội phạm, không xác định được đối tượng cầm đầu ở nước ngoài. Vì vậy, để công tác phòng, chống tội phạm ma túy đạt hiệu quả, đáp ứng yêu cầu chỉ đạo của Chính phủ và các bộ, ngành, lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma tuý tiếp tục đẩy mạnh phối hợp chặt chẽ với các đơn vị hải quan, an ninh hàng không, quản lý xuất nhập cảnh… từ trung ương đến địa phương.
Tại hội nghị, Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện cho biết, thời gian tới các ngành sẽ tăng cường lực lượng, triển khai đồng bộ hiệu quả các mặt công tác để chủ động nắm chắc tình hình và có biện pháp xử lý kịp thời đối với các đối tượng người nước ngoài, người Việt Nam liên quan đến việc mua bán, vận chuyển trái phép ma túy. Thành lập Tổ công tác liên ngành, triển khai biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn hoạt động của tội phạm ma túy trên tuyến đường hàng không, bưu điện, chuyển phát nhanh. Các lực lượng chức năng cần thường xuyên trao đổi thông tin với Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy về phương thức, thủ đoạn hoạt động mới của đối tượng, phối hợp kiểm soát, truy bắt đối tượng phạm tội. Cục tiếp tục phối hợp với Cơ quan phòng, chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc và lực lượng cảnh sát các nước tổ chức tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm, tiếp nhận, phân bổ trang thiết bị viện trợ nhằm nâng cao năng lực kiểm soát, phát hiện ma túy qua đường hàng không, chuyển phát nhanh, bưu điện cho ngành hải quan và các lực lượng chức năng.
Đồng chí Nguyễn Trường Giang, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Hà Nội khẳng định, cơ quan hải quan tiếp tục chủ động phối hợp với lực lượng công an triển khai hiệu quả công tác nghiệp vụ, kịp thời phát hiện, bắt giữ các vụ buôn lậu hàng hóa, vận chuyển trái phép ma túy qua đường hàng không, bưu điện, chuyển phát nhanh góp phần giữ vững an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội./.
Kim Long