Tỉnh Hòa Bình có vùng đồng bào dân tộc Mông với khoảng 5.000 người, cư trú tập trung tại xã Hang Kia và Pà Cò, huyện Mai Châu, tiếp giáp với xã Loóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La và hai xã Nhi Sơn, Mường Lý, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa. Trước đây, bà con có tập tục trồng và hút thuốc phiện. Thời tiết khắc nghiệt, thiếu nước cho sinh hoạt và sản xuất, cơ sở hạ tầng yếu kém đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống người dân. Lợi dụng điều kiện này, tội phạm ma túy (TPMT) đã lôi kéo một bộ phận người Mông trên địa bàn tham gia mua bán, vận chuyển ma túy từ biên giới Việt Nam - Lào qua tuyến Quốc lộ 6 về các địa phương và đưa sang nước thứ ba tiêu thụ. Sau khi gây án, nhiều đối tượng bỏ trốn khỏi nơi cư trú, tìm đến địa bàn vùng rừng núi hiểm trở giáp ranh với tỉnh Thanh Hóa, Sơn La, giáp biên giới Việt Nam - Lào ẩn náu, che giấu tung tích nhằm mục đích tiếp tục phạm tội, gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong công tác truy nã, truy tìm. Khi bị phát hiện bắt giữ, chúng sẵn sàng chống trả quyết liệt hòng trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật.
Trước tình hình trên, Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy tham mưu Ban Giám đốc Công an tỉnh tiếp tục thực hiện Đề án 03-ĐA/TU, ngày 14/01/2010 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hòa Bình về Củng cố, nâng cao hiệu lực hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng - an ninh hai xã Hang Kia, Pà Cò, huyện Mai Châu; Phương án 592/C11(C47), ngày 05/3/2010 của Tổng cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm (trước đây) và Kế hoạch số 26/KH-CAT(PV11), ngày 05/4/2010 của Công an tỉnh về Giải quyết tình hình phức tạp về tội phạm và trật tự an toàn xã hội tại cụm địa bàn ba xã Hang Kia, Pà Cò, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình và xã Loóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La và các phương án, kế hoạch đấu tranh chống TPMT trên địa bàn. Tham mưu Công an tỉnh trưng tập 65 cán bộ, chiến sỹ tham gia tổ công tác giải quyết địa bàn phức tạp về ma túy tại huyện Mai Châu, đồng thời chỉ đạo công an các huyện, thành phố tăng cường các mặt công tác nắm tình hình, điều tra, xử lý TPMT, lập hồ sơ cai nghiện, quản lý, giáo dục đối tượng tại cộng đồng.
Công an tỉnh Hòa Bình vận động người dân xã Pà Cò tham gia công tác phòng, chống ma túy.
Từ năm 2010 đến nay, Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy thực hiện quyết định của Giám đốc Công an tỉnh Hòa Bình về việc thực hiện Phương án 592 và Phương án 365 nhằm đấu tranh giải quyết tình hình phức tạp về TPMT trên địa bàn huyện Mai Châu và tập trung huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng tham gia truy bắt, vận động ĐTTN nguy hiểm, đặc biệt nguy hiểm ra đầu thú góp phần giải quyết tình hình phức tạp về an ninh trật tự trên địa bàn. Tỉnh tiếp tục duy trì hai tổ công tác tập trung nắm tình hình, rà soát, phân loại số ĐTTN hiện còn trên địa bàn để xây dựng kế hoạch vận động đầu thú. Lực lượng công an phối hợp với các cấp, các ngành làm tốt công tác tuyên truyền, tranh thủ sự ủng hộ của già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào ủng hộ công tác phòng, chống ma túy qua đó động viên người dân tham gia vận động ĐTTN về ma túy là người dân tộc Mông ra đầu thú để hưởng lượng khoan hồng của pháp luật, vận động không tái trồng cây thuốc phiện, giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, giúp đỡ người nghiện ma túy cai nghiện, quản lý sau cai.
Thời gian qua, cán bộ, chiến sỹ Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy, Công an tỉnh Hòa Bình phối hợp với các lực lượng tiến hành xác minh, thu thập chứng cứ, vận động đầu thú, đồng thời xây dựng kế hoạch truy bắt tổng số 74 ĐTTN. Kết quả đã bắt, vận động đầu thú, thanh loại 54 đối tượng. Điển hình, đối tượng Tráng A Pha là bị can trong vụ án mua bán, vận chuyển trái phép 44 bánh heroin tại huyện Mai Châu năm 2004. Pha bỏ trốn khỏi địa phương bị Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh phát lệnh truy nã toàn quốc. Trong khi lẩn trốn, Pha luôn mang theo súng, lựu đạn hòng chống trả khi bị truy bắt. Qua nhiều ngày theo sát di biến động của đối tượng, ngày 11/11/2013, tổ công tác bắt giữ Pha tại khu vực bản Co Tang, xã Loóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Vụ đối tượng Sùng A Sếnh, trú tại xã Hang Kia, là đối tượng trong đường dây mua bán trái phép 88 bánh heroin tại Hưng Yên vào cuối năm 2018, bị Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an ra quyết định truy nã đặc biệt về tội mua bán trái phép chất ma túy. Qua công tác nắm địa bàn, lực lượng công an xác định Sếnh luôn mang vũ khí theo người, trốn trong khu vực nương rẫy giáp biên giới Việt Nam - Lào để tiếp tục hoạt động phạm tội về ma túy. Ngày 07/11/2019, bằng các biện pháp công tác, đơn vị đã “điệu hổ ly sơn”, bắt giữ Sếnh an toàn. Ngày 05/6/2020, Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên mở phiên tòa sơ thẩm xét xử và tuyên phạt bị cáo Sùng A Sếnh mức án tử hình.
Bị cáo Sùng A Sếnh tại phiên tòa.
Để thực hiện tốt nhiệm vụ đấu tranh chống TPMT, cũng như truy bắt ĐTTN, nhiều năm qua Chi ủy, lãnh đạo Phòng luôn quan tâm đến công tác giáo dục, rèn luyện đội ngũ đảng viên, cán bộ, chiến sỹ nêu cao vai trò tiên phong, gương mẫu thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, được tạo điều kiện học tập không ngừng nâng cao trình độ chính trị, pháp luật, nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu công tác. Nhiều năm liền, Chi bộ cơ sở đạt hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Đoàn viên thanh niên chiếm 2/3 quân số đơn vị, chủ yếu là đảng viên sinh hoạt đoàn, phát huy tinh thần năng động, sáng tạo của tuổi trẻ, đoàn viên luôn đi đầu trong công tác đấu tranh và phong trào thi đua. Cán bộ, chiến sỹ phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống ma túy, tác hại của tệ nạn ma túy, thủ đoạn hoạt động của TPMT qua đó vận động người dân chung tay đẩy lùi.
Đơn vị thường xuyên quan tâm, thực hiện tốt công tác dân vận, tặng quà cho người có uy tín, chính quyền xã Hang Kia, Pà Cò nhân Tết cổ truyền của đồng bào Mông, tặng quà gia đình chính sách trên mặt trận đấu tranh chống TPMT. Đóng góp kinh phí giúp Trường Trung học dân tộc nội trú Mai Châu B sửa chữa, nâng cấp sân bóng đá tạo điều kiện để học sinh tập thể dục rèn luyện sức khỏe, tặng quà cho các cháu học sinh giỏi nhân dịp kết thúc năm học.
Với thành tích đạt được trong 10 năm qua, Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy, Công an tỉnh Hòa Bình vinh dự được Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công an tặng Cờ thi đua xuất sắc, 08 năm liền đạt danh hiệu Quyết thắng. Đây là nguồn động viên lớn lao giúp cán bộ, chiến sỹ nỗ lực vượt qua khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao vì cuộc sống bình yên của nhân dân.
Minh Châu