Trước tình hình đó, để ngăn chặn, đẩy lùi TPMT, tỉnh Sơn La tổ chức kiện toàn sáp nhập các ban chỉ đạo về an ninh trật tự (ANTT) thành Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và thực hiện phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, trong đó có tiểu ban phòng, chống ma túy (PCMT) do Công an tỉnh là Cơ quan thường trực. Công an tỉnh Sơn La tích cực tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương thành lập đoàn kiểm tra việc thực hiện công tác PCMT ở các huyện, thành phố qua đó kịp thời đánh giá, chấn chỉnh, nâng cao chất lượng phong trào cơ sở.
Công an tỉnh phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể vận động cán bộ, nhân dân tham gia tố giác tội phạm, tệ nạn ma túy. Chỉ đạo lực lượng công an xã, phường, thị trấn rà soát, thống kê, lập hồ sơ quản lý người cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng, lập hồ sơ đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Tỉnh tiếp tục củng cố, kiện toàn 17.891 nhóm liên gia tự quản, 3.114 tổ an ninh nhân dân, 3.353 tổ hòa giải, 458 tổ dân phòng, 99 cụm liên kết về ANTT, 31 câu lạc bộ PCMT… làm nòng cốt trong công tác phòng ngừa, đấu tranh, cảm hóa, giáo dục người mãn án tù trở về địa phương, người cai nghiện tại gia đình, cộng đồng. Công an tỉnh triển khai các mặt công tác nghiệp vụ đấu tranh triệt xóa các đường dây phạm tội kết hợp với gọi hỏi, răn đe đối tượng nghi vấn nhằm phòng ngừa, ngăn chặn kịp thời hoạt động phạm tội từ lúc mới xuất hiện. Phối hợp với Bộ đội Biên phòng tỉnh tập trung lực lượng mở đợt cao điểm tấn công truy quét TPMT, xóa địa bàn trọng điểm, điểm tệ nạn ma túy trên tuyến biên giới, sau đó bàn giao cho chính quyền địa phương quản lý. Rà soát, xác minh số cá nhân bị tố cáo bao che cho tội phạm, tệ nạn ma túy để xử lý kịp thời, có biện pháp bảo vệ người tố giác, đồng thời phân công lực lượng xác minh, đấu tranh triệt xóa điểm nóng về ma túy theo thông tin tố giác.
Công an tỉnh Sơn La tuyên truyền PCMT trong trường học tại huyện Mai Sơn.
Lực lượng công an phối hợp với các ngành chức năng đăng tải 12.392 tin, bài, chuyên mục, video clip về PCMT trên Báo Sơn La, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh; tổ chức gần 38.000 buổi nói chuyện thời sự thu hút 2,6 triệu lượt cán bộ, nhân dân tham gia; trợ giúp pháp lý kết hợp phổ biến giáo dục pháp luật cho 58.500 lượt người dân. Hoạt động này góp phần động viên cán bộ, nhân dân nâng cao ý thức, trách nhiệm cùng tham gia đẩy lùi hiểm họa ma túy ở khu dân cư. Các ngành còn tổ chức tuyên truyền cá biệt cho đối tượng phạm tội bị bắt giữ, đối tượng nghi vấn, người nghiện, người nghi nghiện ma túy nhằm giáo dục, răn đe, làm giảm hoạt động của tội phạm, tệ nạn ma túy. Phối hợp với Bộ đội Biên phòng tỉnh và chính quyền địa phương vận động người dân cư trú ở khu vực biên giới ký cam kết không tái trồng cây thuốc phiện, không tiếp tay cho đối tượng vận chuyển trái phép ma túy.
Ban Giám đốc Công an tỉnh chỉ đạo các lực lượng cơ sở tăng cường rà soát, nắm chắc tình hình hoạt động của các nhóm, điểm, đối tượng phạm tội về ma túy trên địa bàn để triển khai đồng bộ các biện pháp đấu tranh. Đến nay, toàn tỉnh đã triệt xóa 325 điểm, bắt giữ 514 đối tượng có hành vi bán lẻ, chứa chấp, tổ chức sử dụng trái phép ma túy, đồng thời răn đe, kiểm điểm hàng trăm đối tượng có liên quan. Chỉ đạo các phòng nghiệp vụ, công an cấp huyện rà soát, xác định, báo cáo Bộ Công an quyết định phê duyệt xã trọng điểm, phức tạp về ANTT trên địa bàn, huy động hiệu quả nguồn lực giải quyết địa bàn trọng điểm gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị, địa phương đạt tiêu chuẩn “4 không về ma túy”. Tính đến tháng 6/2020, toàn tỉnh đã và đang tổ chức thực hiện vận động, chuyển hóa tại 42/42 địa bàn trọng điểm, phức tạp về ANTT, hiện còn 08 địa bàn đang tiếp tục giải quyết.
Từ năm 2017 đến nay, qua việc tiếp tục triển khai Phương án đấu tranh giải quyết địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy tại xã Loóng Luông, huyện Vân Hồ, Công an tỉnh phát hiện, bắt giữ 224 vụ, 355 đối tượng, trong đó khám phá thành công 47 chuyên án lớn thu giữ 478,07 kg heroin, 3,35 kg thuốc phiện, 347.457 viên ma túy tổng hợp (MTTH), 0,97 kg ma túy “đá”, 71 khẩu súng, 19 quả lựu đạn, trên 7.000 viên đạn các loại cùng nhiều vật chứng liên quan. Các chuyên án, vụ án đã đánh trúng nhiều đường dây hoạt động trong thời gian dài, triệt phá cơ bản các điểm mua bán trái phép ma túy, đồng thời củng cố, kiện toàn hệ thống chính trị ở cơ sở từ đó tạo niềm tin và động viên nhân dân tích cực tham gia PCMT. Điển hình ngày 22/6/2018, tại xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã, Công an tỉnh Sơn La phá thành công chuyên án, bắt quả tang đối tượng Lầu A Trừ và Giàng A Mai, cùng trú tại xã Huổi Một, huyện Sông Mã về hành vi vận chuyển trái phép ma túy, thu giữ 36 bánh heroin cùng vật chứng liên quan. Nhằm phát hiện, truy đuổi các toán, nhóm đối tượng có vũ trang vận chuyển trái phép ma túy có số lượng lớn qua biên giới vào xã Loóng Luông, huyện Vân Hồ và phụ cận, Công an tỉnh báo cáo Bộ Công an, Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo xác lập chuyên án 279-LL, qua 09 giai đoạn đấu tranh đã tiêu diệt, bắt giữ 25 đối tượng, thu giữ 498 bánh heroin, 35.219 viên MTTH cùng nhiều vật chứng liên quan. Đây là chuyên án có quy mô lớn, với nhiều giải pháp đấu tranh sáng tạo, hiệu quả đã cơ bản triệt phá, chặn đứng tình trạng vận chuyển trái phép ma túy qua biên giới vào nước ta tiêu thụ. Từ năm 2017 đến nay, các lực lượng chuyên trách PCMT của Công an, BĐBP, Hải quan tỉnh Sơn La đã phối hợp đấu tranh bắt giữ 3.900 vụ, 5.488 đối tượng, thu giữ 272,72 kg heroin, 148,96 kg thuốc phiện, trên 1,1 triệu viên MTTH, 28,25 kg ma túy “đá” cùng nhiều vật chứng liên quan.
Lầu A Trừ và Giàng A Mai cùng vật chứng bị bắt giữ.
Bên cạnh đó, lực lượng công an phối hợp với các ban, ngành tuyên truyền chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước đến các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng, người thân đối tượng truy nã để họ vận động con em ra đầu thú. Phối hợp với cơ quan thông tin đại chúng thông báo rộng rãi thông tin về đối tượng truy nã tại nơi công cộng để cán bộ, nhân dân biết, cùng tham gia truy bắt. Cán bộ, chiến sỹ tăng cường bám sát địa bàn phát hiện di biến động, thủ đoạn lẩn trốn qua đó vận động đầu thú và truy bắt 311 đối tượng truy nã đảm bảo hiệu quả, an toàn, trong đó có 56 đối tượng truy nã nguy hiểm, đặc biệt nguy hiểm. Điển hình từ ngày 27 - 30/6/2018, Công an tỉnh Sơn La chủ trì, phối hợp với một số đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an, cấp ủy, chính quyền địa phương đấu tranh thành công 02 chuyên án, truy bắt Nguyễn Thanh Tuân và Nguyễn Văn Thuận là hai “ông trùm” ma túy khét tiếng, đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm. Do đối tượng chống trả quyết liệt, để đảm bảo an toàn cho cán bộ, chiến sỹ và người dân, Ban chuyên án đã quyết định nổ súng tiêu diệt Tuân và Thuận, bắt sống 03 đối tượng, thu giữ tại hiện trường 49 khẩu súng, 17 quả lựu đạn, hơn 7.000 viên đạn các loại, 11 can xăng, dầu, 23 bình gas, 44m3 gỗ cùng nhiều vật chứng liên quan.
Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh phối hợp với viện kiểm sát, tòa án các cấp đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử vụ án ma túy đảm bảo kịp thời, đúng người, đúng tội. Cơ quan điều tra thụ lý điều tra 4.084 vụ, 5.158 bị can. Viện kiểm sát nhân dân hai cấp thụ lý giải quyết 3.528 vụ, 4.509 bị can; thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử sơ thẩm 3.480 vụ, 4.444 bị cáo. Tòa án nhân dân hai cấp thụ lý sơ thẩm 3.352 vụ án, 4.282 bị can; giải quyết, xét xử 3.283 vụ án, 4.176 bị cáo qua đó tuyên phạt nhiều bản án thích đáng cho những kẻ vì hám lợi bất chính đi reo rắc “cái chết trắng” cho xã hội. Tổ chức 259 phiên tòa xét xử lưu động tại địa bàn xảy ra vụ án nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền, giáo dục pháp luật và răn đe tội phạm.
Phát huy thành tích đạt được, trong thời gian tới, lực lượng Công an tỉnh Sơn La tiếp tục đẩy mạnh toàn diện các mặt công tác, nắm chắc tình hình địa bàn, đối tượng làm cơ sở lập kế hoạch đấu tranh triệt xóa ngay từ khi mới hình thành. Phối hợp với lực lượng biên phòng, hải quan tuần tra, kiểm soát biên giới, cửa khẩu nhằm phát hiện, ngăn chặn nguồn ma túy vận chuyển trái phép vào nội địa. Phối hợp với các ban, ngành tập trung nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động người dân chung tay cùng cấp ủy, chính quyền địa phương đấu tranh đẩy lùi tội phạm, tệ nạn ma túy, quản lý, giáo dục, giúp đỡ người có quá khứ lầm lỡ có việc làm ổn định cuộc sống tái hòa nhập cộng đồng. Các ngành tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh đề xuất Đảng, Chính phủ tiếp tục ban hành chính sách hỗ trợ người dân cư trú tại địa bàn biên giới, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi gắn với tìm đầu ra cho sản phẩm giúp bà con có thu nhập ổn định, vươn lên làm giàu chính đáng. Bên cạnh đó, cần quan tâm xây dựng lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy trong sạch, vững mạnh, đảm bảo đủ biên chế, được trang bị vũ khí, trang bị hiện đại xứng đáng là lực lượng tinh nhuệ, chủ công trên mặt trận đấu tranh chống TPMT nơi núi rừng Tây Bắc.
Kim Dung