Tội phạm ma túy (TPMT) trong tỉnh có thời điểm diễn biến phức tạp, đối tượng mua ma túy ở địa bàn giáp ranh về sử dụng và bán lại cho người nghiện. Số đối tượng khác hoạt động có tính chất chuyên nghiệp, hình thành đường dây, ổ nhóm khép kín trong gia đình, dòng họ tại một số địa bàn trọng điểm. Tội phạm mua bán, vận chuyển, tổ chức sử dụng ma túy tổng hợp (MTTH) có dấu hiệu gia tăng, nhất là tại cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện về ANTT. Qua khảo sát, thống kê, tính đến tháng 6/2020, toàn tỉnh hiện có 935 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý. Thành phần người nghiện đa dạng, tập trung ở nhóm có trình độ văn hóa thấp, đối tượng có tiền án, tiền sự, không có việc làm ổn định và có xu thế trẻ hóa.
Sau khi Bộ Công an và Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh ban hành Kế hoạch số 61/2016/KH-BCA-TWĐTN, ngày 15/3/2016 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết liên tịch (NQLT) số 03, ngày 24/6/2010 về Phối hợp hành động PCMT trong thanh thiếu niên, Ban chỉ đạo NQLT số 03 tỉnh Hà Nam đã ban hành Kế hoạch số 362/KH-BCĐ, ngày 04/5/2016 để chỉ đạo lực lượng công an và đoàn thanh niên các cấp tiếp tục phối hợp phòng ngừa, đấu tranh đẩy lùi hiểm họa ma túy ra khỏi đời sống. Các cấp bộ đoàn định kỳ sáu tháng, một năm tổ chức sơ kết đánh giá, rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện và đề ra nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tiếp theo.
Bám sát chỉ đạo của tỉnh, căn cứ vào tình hình thực tiễn địa phương, Tỉnh đoàn Hà Nam chủ động phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể, cấp ủy, chính quyền các cấp tổ chức nhiều hoạt động thiết thực nhằm tăng cường quản lý, giáo dục, cảm hóa thanh thiếu niên mắc nghiện, sau cai nghiện tại cộng đồng gắn với việc thực hiện các mô hình PCMT ở cơ sở góp phần xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Tỉnh đoàn phát động cuộc vận động “Ba không với ma túy” (không sử dụng; không mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy; không dung túng, bao che cho tội phạm, tệ nạn ma túy); phát động chiến dịch truyền thông với chủ đề “Tuổi trẻ chung tay đẩy lùi ma túy” tới toàn thể cán bộ, đoàn viên thanh thiếu niên, đồng thời chú trọng xây dựng đội ngũ tuyên truyền viên, báo cáo viên đáp ứng yêu cầu công tác. Hàng năm, tổ chức đoàn phối hợp với các ban ngành phổ biến, tuyên truyền về tác hại của tệ nạn ma túy, thủ đoạn lôi kéo, dụ dỗ của đối tượng qua đó đưa ra cách phòng ngừa cụ thể, biểu dương những mô hình hoạt động hiệu quả, tập thể, cá nhân có thành tích PCMT ở cơ sở. Cán bộ, đoàn viên biên soạn tin, bài phát sóng hơn 7.300 lượt trên các kênh thông tin đại chúng từ tỉnh đến thôn xóm. Tỉnh đoàn tổ chức 400 buổi tuyên truyền tại trường học, khu dân cư, 40 lớp tập huấn kỹ năng nghiệp vụ, năng lực tổ chức hoạt động PCMT cho trên 5.000 cán bộ đoàn, đội, hội, tuyên truyền viên, học sinh, sinh viên. Các chi đoàn lồng ghép 505 buổi sinh hoạt chuyên đề với nội dung PCMT, mại dâm, HIV/AIDS trong các dịp sinh hoạt định kỳ. Đoàn viên thanh thiếu niên chủ động cập nhật thông tin, kiến thức cơ bản về PCMT trên website và mạng xã hội của Tỉnh đoàn, tham gia kẻ vẽ hàng ngàn pa nô, áp phích, khẩu hiệu, phát tờ rơi tuyên truyền góp phần nâng cao nhận thức, động viên thế hệ trẻ cùng chung tay đẩy lùi hiểm họa ma túy.
Cán bộ đoàn viên và Công an xã Ngọc Lũ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam tuyên truyền PCMT trong thanh thiếu niên.
Tỉnh đoàn thường xuyên phối hợp với ngành Giáo dục triển khai sâu rộng kế hoạch liên ngành PCMT trong trường học, duy trì hoạt động của đội thanh niên xung kích, đội tuyên truyền măng non giúp học sinh, sinh viên xác định rõ trách nhiệm tu dưỡng rèn luyện tốt để không bị sa ngã vào cạm bẫy ma túy. Bên cạnh đó, Ban chỉ đạo NQLT số 03 tỉnh Hà Nam chỉ đạo các cấp bộ đoàn xây dựng mô hình PCMT trong cộng đồng, tổ chức cho cán bộ, đoàn viên thanh thiếu niên ký cam kết không phạm tội, mắc tệ nạn xã hội, chú trọng cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ người mãn án tù, người sau cai nghiện vươn lên tái hòa nhập cộng đồng. Đến nay, toàn tỉnh triển khai nhân rộng 120 khu dân cư không phát sinh thanh thiếu niên mắc tệ nạn xã hội, xây dựng 115 câu lạc bộ phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội, 197 đội thanh niên xung kích thu hút hàng ngàn lượt cán bộ, đoàn viên tham gia mỗi năm góp phần chuyển hóa địa bàn phức tạp về ma túy thành khu dân cư trong sạch, lành mạnh.
Thực hiện tiêu chí phấn đấu trong một năm, tại mỗi xã, phường, đoàn thanh niên và lực lượng công an giúp đỡ, cảm hóa ít nhất một thanh thiếu niên nghiện ma túy cai nghiện hiệu quả, tổ chức đoàn phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể lập hồ sơ và đưa đi cai nghiện bắt buộc 476 lượt người nghiện, lập 1.510 hồ sơ giáo dục tại xã, phường, thị trấn. Tổ chức đoàn các cấp trong lực lượng Công an tỉnh Hà Nam thực hiện tốt vai trò nòng cốt trong bảo vệ ANTT, tham gia điều tra khám phá nhiều chuyên án, vụ án ma túy, truy bắt hàng ngàn đối tượng phạm tội. Qua thực tiễn công tác đã xuất hiện nhiều tấm gương đoàn viên thanh niên công an mưu trí, dũng cảm trên trận tuyến đấu tranh trấn áp tội phạm cũng như trong học tập, rèn luyện theo Sáu điều Bác dạy Công an nhân dân. Từ năm 2016 đến nay, toàn tỉnh đã bắt giữ 1.189 vụ, 2.024 đối tượng, thu giữ 12,7 bánh + 5,119 kg heroin, hơn 03 kg + 13.035 viên MTTH, 25 túi ma túy dạng nấm cùng nhiều vật chứng liên quan. Trong đó, cán bộ, đoàn viên thanh niên trong tỉnh đã cung cấp nhiều nguồn tin có giá trị, đồng thời tham gia phối hợp bắt giữ 970 vụ, 1.532 đối tượng, góp phần hạ nhiệt nhiều điểm nóng về tội phạm, tệ nạn ma túy trên địa bàn.
Bên cạnh thành tích đạt được, thời gian tới dự báo tình hình tội phạm, tệ nạn ma túy trên địa bàn còn tiềm ẩn phức tạp, khó khăn, thách thức. Trong giai đoạn tiếp theo, các cấp bộ đoàn trên địa bàn tiếp tục quán triệt thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Chỉ thị số 36-CT/TW, ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về Tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy và các chương trình, kế hoạch công tác PCMT của Trung ương và tỉnh Hà Nam. Phối hợp đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cho thanh thiếu niên và người dân về tác hại của tệ nạn ma túy, nhân rộng các mô hình hoạt động hiệu quả, gương cai nghiện thành công qua đó phát động phong trào lên án, tố giác TPMT cùng các hành vi vi phạm pháp luật. Định kỳ tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức giúp cán bộ, đoàn viên, tuyên truyền viên có đủ kỹ năng cần thiết đáp ứng được yêu cầu công tác hiện nay.
Tổ chức đoàn và lực lượng công an tích cực phối hợp tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương có biện pháp tăng cường quản lý, cảm hóa, giáo dục, dạy nghề, tạo việc làm giúp người sau cai ổn định cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng từ đó giảm dần số người nghiện cũng như hạn chế việc phát sinh thêm người nghiện mới tại khu dân cư. Lực lượng công an chủ động nắm chắc tình hình địa bàn, đối tượng liên quan đến ma túy để có biện pháp đấu tranh triệt xóa, không để đối tượng lợi dụng cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện về ANTT tổ chức sử dụng MTTH gây bức xúc trong dư luận.
Kim Ngân