Tình hình tội phạm, tệ nạn ma túy trên địa bàn xảy ra ở hầu hết các huyện, thị xã, thành phố, chủ yếu tập trung tại TP. Buôn Ma Thuột, thị xã Buôn Hồ, huyện Ea H’leo, Krông Năng… Ma túy bị phát hiện, thu giữ đa dạng về chủng loại, song nhiều nhất vẫn là các loại ma túy tổng hợp (MTTH) được vận chuyển từ TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Nghệ An đến. Đối tượng cầm đầu đường dây phạm tội thường không cất giấu ma túy trong nhà mà sử dụng “chân rết” để giao hàng, nếu phát hiện bị lộ chúng nhanh chóng phi tang vật chứng hòng trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật. Toàn tỉnh hiện có 1.863 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý cư trú tại 159/184 xã, phường, thị trấn. Số người nghiện MTTH chiếm tỷ lệ 63,49%.
Trước tình hình trên, tỉnh đã ban hành văn bản chỉ đạo các sở, ngành, địa phương đẩy mạnh công tác PCMT nhằm huy động sự tham gia đông đảo của cả hệ thống chính trị và cán bộ, nhân dân trong tỉnh. Trong 6 tháng đầu năm 2020, do thực hiện chủ trương giãn cách xã hội để phòng, chống dịch bệnh Covid - 19, các ban, ngành, địa phương đã chủ động đổi mới hình thức tuyên truyền phù hợp với thực tế, tuyên truyền qua phương tiện thông tin đại chúng nhằm truyền tải kịp thời chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước trong công tác PCMT, kết quả công tác đấu tranh chống tội phạm ma túy của lực lượng chức năng, góp phần nâng cao nhận thức, động viên cán bộ, nhân dân tích cực tham gia phát hiện, tố giác tội phạm, tệ nạn ma túy trên địa bàn. Điển hình, công an tỉnh xây dựng 802 tin, bài phản ánh công tác đảm bảo an ninh, trật tự, PCMT trên Cổng thông tin điện tử của đơn vị, duy trì chương trình truyền hình “An ninh trật tự Đắk Lắk” phát sóng thường kỳ trên Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh. Tổ chức 233 buổi tuyên truyền Luật PCMT và phát động phong trào Vì an ninh Tổ quốc ở cơ sở thu hút gần 70.000 lượt người tham gia. Công an tỉnh thí điểm phong trào “Kết nối mạng xã hội - bình yên cho mỗi gia đình” tại công an các xã, phường, thị trấn trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột và huyện Cư M’gar nhằm tuyên truyền pháp luật, đồng thời tiếp nhận tin báo tố giác tội phạm của người dân. Sở Y tế tỉnh tổ chức 163 đợt tuyên truyền phổ biến pháp luật về PCMT cho trên 16.000 lượt cán bộ, nhân viên, y, bác sỹ và người dân đến khám chữa bệnh. Cơ quan tư pháp trên địa bàn phối hợp lựa chọn, đưa 05 vụ án ma túy ra xét xử lưu động tại các địa bàn trọng điểm về ma túy, nơi bị cáo phạm tội qua đó góp phần nâng cao nhận thức, động viên cán bộ, nhân dân tích cực tham gia phòng, chống tội phạm, tệ nạn ma túy ngay từ cơ sở.
Công tác cai nghiện ma túy được tỉnh quan tâm đẩy mạnh, theo đó ngày 16/01/2020, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 489/KH-UBND về Điều trị cai nghiện ma túy và hỗ trợ sau cai nghiện năm 2020 trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, trong đó đề ra chỉ tiêu và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng sở, ngành, địa phương. Công an các huyện, thị xã, thành phố lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn đối với 563 trường hợp nghiện ma túy, đưa 140 người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quyết định của tòa án nhân dân cấp huyện. Trong 6 tháng đầu năm 2020, các cơ sở điều trị cai nghiện ma túy trên địa bàn đang tiếp nhận, quản lý, điều trị cho 416 học viên, cai nghiện phục hồi, tái hòa nhập cộng đồng cho 361 người. Cơ sở điều trị cai nghiện tập trung dạy nghề, giới thiệu việc làm kết hợp với lao động sản xuất giúp học viên sớm ổn định sức khỏe, tái hòa nhập cộng đồng. Kết quả đã có 60 trường hợp người sau cai được tạo việc làm để ổn định cuộc sống. Đắk Lắk hiện có 201 cơ sở được giao nhiệm vụ xác định tình trạng nghiện ma túy. Từ đầu năm đến nay các cơ sở đã xác định tình trạng nghiện cho 7.981 lượt người, trong đó xác định 1.993 người dương tính với ma túy. Bệnh viện Tâm thần tỉnh Đắk Lắk tiếp nhận, điều trị 58 lượt bệnh nhân rối loạn tâm thần do sử dụng MTTH. Hiện nay, ở Đắk Lắk, trung tâm y tế cấp xã chưa đủ điều kiện về cơ sở vật chất, nhất là xây dựng phòng cách ly phục vụ theo dõi hội chứng cai để kết luận tình trạng nghiện. Vì vậy, người nghi nghiện được chuyển lên bệnh viện đa khoa tuyến huyện để theo dõi, xác định tình trạng nghiện và điều trị cắt cơn giải độc sau đó chuyển về gia đình tiếp tục thực hiện quy trình cai nghiện tại gia đình, cộng đồng. Hiện trên địa bàn tỉnh có 02 cơ sở điều trị thay thế bằng Methadone điều trị cho 244 bệnh nhân. Quá trình điều trị đã phát huy hiệu quả góp phần ngăn chặn, kiềm chế các bệnh truyền nhiễm do sử dụng ma túy.
Thực hiện Kế hoạch số 19/KH-BCĐ, ngày 13/9/2019 của Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc tỉnh, 6 tháng đầu năm 2020, các sở, ngành, địa phương đã cây dựng kế hoạch, chỉ đạo các đơn vị cơ sở triển khai Dự án Nâng cao hiệu qủa công tác PCMT tại xã, phường, thị trấn. Qua triển khai, bước đầu cấp ủy, chính quyền một số xã, phường, thị trấn đã ra nghị quyết chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể triển khai thực hiện dự án. Tính đến hết tháng 4/2020, toàn tỉnh có 25 xã, phường, thị trấn không có tệ nạn ma túy, tăng 02 xã so với cùng kỳ năm 2019.
Lực lượng công an bắt quả tang các đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy tại quán karaoke trên địa bàn phường Thành Công, TP. Buô Ma Thuột.
Bên cạnh đó, công tác đấu tranh chống tội phạm ma túy luôn được lực lượng công an đẩy mạnh. Từ đầu năm 2020 đến nay, toàn tỉnh đã phát hiện, bắt giữ 149 vụ, 211 đối tượng vi phạm pháp luật về ma túy, thu giữ 30,4 gam heroin, gần 750 gam MTTH, 1.182 cây cần sa, 149 cây thuốc phiện, 40,2 gam nhựa thuốc phiện. Ra quyết định khởi tố 138 vụ, 193 đối tượng, xử lý hành chính 01 vụ, 05 đối tượng. Điển hình, ngày 15/02/2020, Công an huyện Cư M’gar phát hiện trong vườn rẫy cà phê của Phan Xô, trú tại buôn Dao, xã Ea Kuêh có trồng 1.182 cây cần sa với khối lượng 80,6 kg. Công an huyện Cư M’gar đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với đối tượng Xô về hành vi trồng cây thuốc phiện, cây cô ca, cây cần sa và các loại cây khác có chứa chất ma túy. Ngày 02/3/2020, tại địa bàn phường Tân An, TP. Buôn Ma Thuột, Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy, Công an tỉnh Đắk Lắk bắt quả tang đối tượng Châu Thành Long có hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy, thu giữ 173 viên MTTH có khối lượng 67,4 gam và 41,47 gam ketamin. Công an tỉnh đấu tranh triệt xóa 15 điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy, bắt giữ 136 đối tượng, trong đó khởi tố 21 đối tượng, số đối tượng còn lại đã tiến hành xử phạt hành chính, đưa về giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
Từ nay đến cuối năm, tình hình tội phạm, tệ nạn ma túy trên địa bàn dự báo sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp. Để nâng cao hiệu quả công tác PCMT, cấp ủy, chính quyền tỉnh tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 36/CT-TW, ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về Tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy nhằm huy động cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia PCMT từ cơ sở. Các cấp, các ngành đẩy mạnh thực hiện hiệu quả Dự án Nâng cao hiệu quả công tác PCMT tại xã, phường, thị trấn và các nghị quyết, kế hoạch liên ngành về PCMT. Tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức, cảnh báo xã hội về hiểm họa ma túy, nhất là tác hại của việc sử dụng MTTH. Duy trì, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến trong PCMT ở cơ sở.
Làm tốt công tác cai nghiện, quản lý sau cai, chú trọng công tác xã hội hóa công tác cai nghiện, dạy nghề, tạo việc làm cho người sau cai. Đánh giá chính xác tình hình người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy nhằm quản lý chặt chẽ, ngăn chặn sự gia tăng người nghiện mới, không để phát sinh tội phạm liên quan đến nhóm này.
Phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng công an trong phòng, chống tội phạm, tệ nạn ma túy, chủ động nắm tình hình, triệt phá các đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ ngoài vào địa bàn, kết hợp xóa tụ điểm, điểm phức tạp về ma túy. Quản lý chặt chẽ các cơ sở kinh doanh, dịch vụ có điều kiện về an ninh trật tự nhằm phòng ngừa đối tượng lợi dụng để mua bán, tổ chức sử dụng, sử dụng trái phép chất ma túy. Tăng cường kiểm tra, phát hiện, xử lý nghiêm hành vi trồng trái phép cây có chứa chất ma túy trên địa bàn.
Kim Long