Bên cạnh đó, Cục hướng dẫn, đôn đốc công an các địa phương triển khai giải pháp đấu tranh triệt xóa, làm giảm cơ bản các điểm, tụ điểm phức tạp, giảm dần số xã, phường, thị trấn trọng điểm về ma túy, tiến tới nâng dần số địa bàn không có tệ nạn ma túy trong cả nước. Công an các tỉnh, thành phố tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương kiện toàn Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (BCĐ), ban hành kế hoạch thực hiện gắn với mục tiêu đẩy mạnh phối hợp với và các cấp, các ngành tuyên truyền nâng cao nhận thức, vận động cán bộ, nhân dân cùng tham gia PCMT trên địa bàn.
Lực lượng công an các cấp chủ động bám sát địa bàn điều tra, rà soát, phát hiện người nghiện ma túy mới, thống kê tình hình người nghiện và sử dụng trái phép chất ma túy để phân loại quản lý tại xã, phường, thị trấn. Tính đến ngày 14/12/2019, cả nước có 235.314 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, tăng 10.215 người so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó, 40 tỉnh, thành phố có số người nghiện gia tăng. Đáng báo động là tình hình người nghiện sử dụng đồng thời nhiều loại ma túy ngày càng phổ biến. Tỷ lệ người sử dụng ma túy tổng hợp (MTTH) chiếm 70 - 80% tổng số người nghiện. Cả nước hiện có 3.879 cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự (ANTT), dịch vụ nhạy cảm, 1.432 điểm, 77 tụ điểm phức tạp về ma túy. Lực lượng công an các cấp chủ động phối hợp, hỗ trợ các cơ sở cai nghiện ma túy, cơ sở cấp phát Methadone giúp người nghiện được tiếp cận dịch vụ y tế cũng như đảm bảo ANTT, phòng ngừa nguy cơ gây mất ANTT trên địa bàn.
Thời gian qua, công tác tuyên truyền PCMT tiếp tục được các cấp, các ngành quan tâm, tập trung vào địa bàn trọng điểm, hướng tới nhóm có nguy cơ cao như thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên, người đi làm ăn xa. Nhiệm vụ này được các địa phương lồng ghép với cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư và các phong trào thi đua yêu nước được đông đảo cán bộ, quần chúng ủng hộ, tham gia nhiệt tình. Nhiều nơi đã xây dựng, nhân rộng nhiều mô hình, điển hình tiên tiến trong PCMT ở cơ sở như: “Tổ dân phố tự quản, hộ nhân dân tự phòng”, “Trường học văn minh, học sinh thân thiện, không ma túy và bạo lực học đường”, “Xứ họ đạo không có ma túy” ở tỉnh Nam Định; tỉnh Sơn La xây dựng 17.981 “Nhóm liên gia tự quản” về ANTT, 3.114 tổ an ninh nhân dân , 99 cụm liên kết về ANTT; tỉnh Bến Tre xây dựng, nhân rộng 27 mô hình, 04 điển hình “Dân vận khéo” với chủ đề nâng cao hiệu quả công tác vận động tự nguyện cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng. Công tác tuyên truyền được tiến hành trực tiếp, phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể trong giáo dục phòng ngừa, đưa nội dung PCMT vào hương ước, quy ước của thôn xóm, dòng họ, tiêu chí xét tặng danh hiệu Văn hóa đối với cơ quan, doanh nghiệp, khu dân cư, hộ gia đình. Nhiều địa phương đã vận động người có uy tín trong cộng đồng, chức sắc tôn giáo, già làng, trưởng bản trở thành tuyên truyền viên tích cực PCMT trên địa bàn.
Công an xã Bản Hon, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu tuyên truyền PCMT cho người dân trên địa bàn.
BCĐ các cấp chỉ đạo ngành chức năng triển khai tư vấn, hỗ trợ, quản lý, giúp đỡ người cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng. Xây dựng mô hình quản lý phù hợp với tình hình địa phương giúp người sau cai ổn định sức khỏe, được học nghề, giới thiệu việc làm phù hợp để sớm tái hòa nhập cộng đồng. Cả nước hiện có 117 cơ sở cai nghiện ma túy, trong năm qua đã điều trị cắt cơn cho 67.467 người. Hiện có 38.244 học viên đang được quản lý, điều trị, học nghề tại các cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở xã hội. Có 29 tỉnh, thành phố đang tổ chức cai nghiện tại gia đình và cộng đồng cho 6.442 người nghiện, quản lý sau cai tại nơi cư trú cho 24.623 người. Tuy nhiên, công tác cai nghiện tại gia đình và cộng đồng còn nhiều khó khăn, hiệu quả chưa cao cần tiếp tục được quan tâm đẩy mạnh trong thời gian tới.
Bên cạnh công tác phòng ngừa, lực lượng công an các cấp chủ động xây dựng kế hoạch mở nhiều đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, kịp thời phát hiện, triệt phá nhiều tụ điểm, điểm mua bán lẻ ma túy tại xã, phường, thị trấn. Tăng cường tuần tra kiểm soát, bố trí chốt lưu động tại địa bàn trọng điểm phức tạp về ma túy. Củng cố, nâng cao hiệu quả thu thập, xử lý tin báo qua “đường dây nóng”, “hòm thư tố giác tội phạm” nhằm tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân tố giác tội phạm ma túy, khai báo về người nghiện, nghi nghiện tại khu dân cư. Lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra hành chính các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, dịch vụ nhạy cảm nhằm phát hiện, xử lý kịp thời đối tượng có hành vi mua bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng và sử dụng trái phép chất ma túy. Công an cơ sở tăng cường lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử phạt hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn, đồng thời có biện pháp quản lý, giáo dục tốt người mãn án tù, người sau cai nghiện tại nơi cư trú.
Tại khu vực biên giới, cán bộ, chiến sỹ công an chủ động phối hợp với lực lượng biên phòng kiểm soát chặt chẽ các tuyến, địa bàn trọng điểm nhằm phát hiện, ngăn chặn hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy qua biên giới. Hiện tại có 386 xã, phường, thị trấn thuộc khu vực biên giới có hoạt động phạm tội về ma túy, với 16.885 người nghiện ma túy. Tính chung trong năm 2019, lực lượng PCMT toàn quốc đã phát hiện, bắt giữ 24.170 vụ, 37.101 đối tượng có hành vi phạm tội về ma túy, thu giữ gần 8,3 tấn và hàng triệu viên ma túy các loại cùng nhiều vật chứng liên quan. Trong đó, lực lượng công an phát hiện, xử lý 22.814 vụ, 35.151 đối tượng có hành vi phạm tội về ma túy, thu giữ gần 1,5 tấn heroin, hơn 5,5 tấn + gần 01 triệu viên MTTH các loại, hơn 600 kg thuốc phiện, 700 kg cần sa cùng nhiều vật chứng liên quan. Đáng lưu ý là số lượng MTTH thu giữ trong năm 2019 cao đột biến, gấp 05 lần so với năm 2018. Tại các tỉnh miền núi tiếp tục đẩy mạnh công tác vận động người dân không trồng cây có chứa chất ma túy, tổ chức phát hiện, phá nhổ những diện tích đã trồng. Năm 2019, cả nước phát hiện, triệt xóa 28.052 m2 diện tích trồng cây có chứa chất ma túy, chủ yếu tập trung tại các tỉnh Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Bắc Kạn, Yên Bái.
Đối tượng Trần Xuân Vượng cùng vật chứng bị Công an huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An bắt giữ ngày 07/7/2019.
Qua triển khai Dự án nâng cao hiệu quả công tác PCMT tại xã, phường, thị trấn, năm 2019 cả nước có 8.821 xã, phường, thị trấn có tệ nạn ma túy, tăng 199 xã, phường, thị trấn so với năm 2018, tuy nhiên mức độ phức tạp đã giảm. Số địa bàn có tệ nạn ma túy loại I, II, III giảm cho thấy công tác PCMT tại cơ sở có chuyển biến, góp phần giữ ổn định ANTT trên địa bàn.
Thời gian tới, tình hình tội phạm, tệ nạn ma túy trong nước vẫn diễn biến phức tạp, việc giải quyết vấn nạn này từ cấp cơ sở là hướng đi đúng đắn để hoạch định chính sách phòng, chống trong tương lai. Trước hết, BCĐ các tỉnh, thành phố tiếp tục chỉ đạo tập trung thực hiện Dự án Nâng cao hiệu quả công tác PCMT tại xã, phường, thị trấn năm 2020 theo hướng tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, điều chỉnh một số nội dung để phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương. Đẩy mạnh tuyên truyền hướng đến địa bàn trọng điểm phức tạp, nhóm có nguy cơ cao. Duy trì hiệu quả mô hình tổ tự quản, câu lạc bộ PCMT tại cơ sở. Nghiên cứu áp dụng hình thức tuyên truyền qua mạng xã hội. Xây dựng kế hoạch nắm vững tình hình người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn. Tổ chức tốt hoạt động tư vấn cai nghiện, quản lý sau cai phù hợp với điều kiện hoàn cảnh, nguyện vọng giúp người sau cai ổn định cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng.
Tập trung phát hiện, đấu tranh ngăn chặn các đường dây, ổ nhóm tội phạm ma túy tồn tại nhiều năm gây bức xúc dư luận nhằm động viên đông đảo cán bộ, nhân dân tích cực tham gia PCMT từ cơ sở. Các tỉnh, thành phố quan tâm bổ sung kinh phí, huy động nguồn lực tại chỗ, sự đóng góp của toàn xã hội phục vụ công tác này. Lựa chọn các xã, phường, thị trấn phức tạp, có điều kiện chuyển hóa làm điểm chỉ đạo công tác chuyển hóa địa bàn. Chủ động các biện pháp phòng ngừa nhằm duy trì số xã, phường, thị trấn không có tệ nạn ma túy tiến tới giảm dần số địa bàn trọng điểm phức tạp.
Hoàng Long