Trước tình hình trên, công tác phòng, chống ma túy (PCMT) luôn được cấp ủy, chính quyền tỉnh Nghệ An chú trọng. Sau khi Bộ Công an ban hành Quyết định số 8014/QĐ-BCA-H01, ngày 14/12/2018 về việc phê duyệt Dự án Nâng cao hiệu quả PCMT tại xã, phường, thị trấn, Công an tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 61/KH-UBND, ngày 01/02/2019 về thực hiện công tác PCMT cũng như ngăn chặn nguồn ma túy xâm nhập từ biên giới vào nội địa, đồng thời phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức Hội nghị triển khai Dự án cho công an các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc, miền Trung tại Nghệ An. Tham mưu tỉnh chỉ đạo sơ kết 03 năm thực hiện Nghị quyết 03/NQ-TU, ngày 29/4/2016 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường PCMT trên địa bàn giai đoạn 2016 - 2020, tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCMT, tổng kết đợt cao điểm tuyên truyền, tấn công trấn áp tội phạm ma túy trên tuyến biên giới Việt Nam - Lào nhằm đánh giá ưu điểm, rút kinh nghiệm, khắc phục hạn chế trong công tác chỉ đạo, điều hành.
Tỉnh chỉ đạo các ban, ngành chức năng tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền PCMT, chú trọng phổ biến đến nhóm đối tượng có nguy cơ cao ở các địa bàn trọng điểm về ma túy. Công an tỉnh duy trì phát sóng chương trình truyền hình “An ninh Nghệ An”, chương trình phát thanh chuyên đề “Vì an ninh trên quê hương Xô Viết” trên Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Nghệ An. Tổ chức 34.124 buổi tuyên truyền, sinh hoạt, nói chuyện thời sự, kẻ vẽ 28.000 pa nô, áp phích, khẩu hiệu, in, phát hành trên 10.000 tài liệu về công tác PCMT đến các khu dân cư trên địa bàn. Các địa phương xây dựng, duy trì hoạt động 570 mô hình PCMT trong thanh thiếu niên, 133 câu lạc bộ trợ giúp pháp lý cùng các hòm thư giúp bạn nhằm phát hiện, ngăn chặn kịp thời tệ nạn ma túy trong học sinh, sinh viên.
UBND tỉnh Nghệ An phối hợp với Bộ Công an tổ chức thành công Lễ mít tinh hưởng ứng Tháng hành động PCMT (tháng 6), Ngày quốc tế và toàn dân PCMT (26/6/2019) tại TP. Vinh. Buổi lễ có sự tham dự, chỉ đạo của đồng chí Vũ Đức Đam, Phó Thủ tướng Chính phủ, đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, đại diện các sở, ngành, địa phương và đông đảo cán bộ, nhân dân. Buổi lễ được truyền hình trực tiếp trên Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Nghệ An, tiếp sóng trên Đài Truyền hình Công an nhân dân, qua đó lan tỏa thông điệp PCMT mạnh mẽ, sâu rộng trong toàn xã hội. 21/21 huyện, thành phố, thị xã tổ chức ra quân, mít tinh hưởng ứng Tháng hành động với nhiều hoạt động thiết thực được người dân đồng tỉnh ủng hộ. Công an tỉnh phối hợp với các ban, ngành tổ chức tuyên truyền PCMT tại các xã, bản biên giới của huyện Quế Phong trong Tháng hành động thu hút đông đảo già làng, trưởng bản, bí thư chi bộ và bà con tham dự. Tỉnh đoàn Nghệ An duy trì nhân rộng mô hình Đội thanh niên tình nguyện thắp sáng niềm tin làm xung kích trong công tác PCMT tại cơ sở, tổ chức Hội thi thanh niên tham gia PCMT tại ba huyện Kỳ Sơn, Tương Dương, Quế Phong dưới hình thức sân khấu hóa đã tạo sân chơi bổ ích, lành mạnh giúp thế hệ trẻ tránh xa tệ nạn ma túy. Mặt trận Tổ quốc tỉnh chỉ đạo điểm mô hình đơn vị cấp xã thực hiện phòng ngừa tội phạm ma túy, trợ giúp người nghiện điều trị tại nhà và tái hòa nhập cộng đồng tại 02 xã của huyện Quế Phong, Quỳ Hợp. Công an tỉnh Nghệ An chỉ đạo công an các huyện biên giới tham mưu cấp ủy, chính quyền thành lập các tổ liên ngành có sự tham gia của lực lượng công an, biên phòng, cấp ủy, chính quyền xã xuống thôn, bản, hộ gia đình tuyên truyền, vận động nhân dân không tiếp tay cho tội phạm ma túy, không tái trồng cây thuốc phiện. Các tổ tuyên truyền lưu động của Công an tỉnh tổ chức trên 800 buổi nói chuyện thời sự về công tác PCMT tại địa bàn phức tạp về ANTT qua đó góp phần để nâng cao nhận thức phòng ngừa cho người dân.
Đoàn Thanh niên Công an tỉnh Nghệ An tuyên truyền PCMT cho học sinh Trường THPT Tương Dương 2, huyện Tương Dương.
Năm 2019, các cơ sở cai nghiện ma túy trên địa bàn tổ chức điều trị cho 2.843 học viên, tái hòa nhập cộng đồng cho 1.094 người, cai nghiện tại gia đình, cộng đồng cho 760 trường hợp, dạy nghề cho 1.294 người sau cai. Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh giải ngân 710 triệu đồng cho 26 gia đình có người sau cai vay vốn phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống. Tỉnh duy trì hiệu quả hoạt động của 12 cơ sở điều trị, 16 cơ sở cấp phát Methadone phục vụ điều trị thay thế cho 2.761 bệnh nhân. Từ tháng 4/2019 đến nay, Sở Y tế tỉnh phối hợp với các đơn vị liên quan khởi liều điều trị thay thế nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Buprenorphine tại 04 điểm cho 43 bệnh nhân. Các ban, ngành thường xuyên kiện toàn, duy trì hoạt động hiệu quả của 480 tổ công tác cai nghiện tại xã, phường, thị trấn. Công an và Trung tâm Y tế thị xã Thái Hòa đã có cách làm sáng tạo gắn tổ chức tuyên truyền pháp luật về PCMT với xét nghiệm đối với người tham gia điều trị thay thế bằng Methadone trên địa bàn. Kết quả phát hiện 33 trường hợp dương tính với chất ma túy, trên cơ sở đó đã tiến hành lập hồ sơ đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định pháp luật.
Cấp ủy, chính quyền tỉnh Nghệ An chỉ đạo lực lượng công an phối hợp với các cấp, các ngành tập trung đẩy mạnh hoạt động phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm ma túy gắn với xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc và các phong trào thi đua yêu nước trên địa bàn. Đến nay, toàn tỉnh xây dựng được 58 mô hình PCMT triển khai tại 1.398 xã, phường, thị trấn, khu dân cư, doanh nghiệp, trường học. Năm 2019 đã xây dựng, nhân rộng 16 mô hình hoạt động hiệu quả như: “Bạn giúp bạn trong cai nghiện ma túy”, “Gia đình năm không, ba sạch”, “Tuổi trẻ phòng, chống tội phạm”… Tiêu biểu như mô hình “Vận động nhân dân tham gia chuyển hóa địa bàn phức tạp về ma túy” tại xã Diễn Bích, huyện Diễn Châu được Bộ Công an biểu dương, nhân rộng toàn quốc.
Chính quyền các cấp đầu tư xây dựng, củng cố 7.588 ban tự quản, 38.578 tổ tự quản về ANTT khu dân cư với trên 38.000 thành viên. Thực hiện chủ trương đưa công an chính quy về cơ sở, Công an tỉnh đã rà soát, bố trí 375 đồng chí đảm nhiệm các chức danh trưởng, phó công an xã và công an viên tại 128 địa bàn trọng điểm, phức tạp về ANTT, thành lập 201 tổ công an chính quy với 603 đồng chí tăng cường xuống các xã, thị trấn qua đó góp phần nâng cao hiệu quả đảm bảo ANTT nói chung và PCMT tại cơ sở nói riêng. Bên cạnh đó, Công an tỉnh Nghệ An chỉ đạo lực lượng công an các cấp nắm chắc địa bàn, đối tượng, xác định 191 tuyến, địa bàn, khu vực trọng điểm về ma túy, 31 tụ điểm, 123 điểm bán lẻ ma túy, 11 đối tượng có biểu hiện mua bán, vận chuyển trái phép ma túy liên tỉnh làm cơ sở phục vụ đấu tranh triệt xóa. Công an các huyện giáp biên huy động 2.734 cán bộ, chiến sỹ phối hợp với các đồn biên phòng tổ chức 365 đợt tuần tra kiểm soát ANTT, truy quét các đường dây tội phạm ma túy hoạt động trên tuyến biên giới. Từ những việc đã triển khai năm 2019, Công an tỉnh Nghệ An đã triệt xóa 08 tụ điểm phức tạp về ma túy, 67 điểm bán lẻ ma túy, chuyển hóa thành công 13 xã, phường, thị trấn từ trọng điểm loại 3 thành địa bàn không còn trọng điểm về ma túy, giữ vững 76 xã, phường, thị trấn trong sạch về ma túy. Từ năm 2015 đến nay tại các huyện Kỳ Sơn, Tương Dương, Quế Phong không còn tình trạng tái trồng cây thuốc phiện góp phần giữ vững ANTT trên địa bàn. Công an tỉnh phối hợp với lực lượng biên phòng, hải quan trên địa bàn đấu tranh bắt giữ 1.501 vụ, 1.815 đối tượng có hành vi phạm tội về ma túy, thu giữ 93,7 kg heroin, 72,2 kg +348.702 viên ma túy tổng hợp (MTTH), 780,6 kg ma túy “đá”, 2,8 kg thuốc phiện, 93,8 gam cần sa, 28 khẩu súng, 124 viên đạn, 04 quả lựu đạn, 600 gam thuốc nổ cùng nhiều vật chứng liên quan. Trong đó, lực lượng chức năng bắt giữ 61 vụ, 88 đối tượng mua bán, vận chuyển trái phép ma túy với số lượng lớn xuyên quốc gia, tấn công đẩy đuổi 05 nhóm đối tượng mang theo vũ khí nóng tổ chức mua bán, vận chuyển trái phép ma túy tại khu vực biên giới, truy bắt 18 đối tượng phạm tội về ma túy có lệnh truy nã. Điển hình, ngày 17/02/20219, Công an tỉnh Nghệ An phối hợp với Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy và các đơn vị liên quan phá đường dây mua bán trái phép ma túy từ Lào vào nội địa, bắt 01 đối tượng quốc tịch Lào, thu giữ hơn 278 kg ma túy “đá”. Ngày 17/4/2019, Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy, Công an tỉnh phối hợp với Công an huyện Quỳnh Lưu khám phá chuyên án, bắt giữ 03 đối tượng có hành vi vận chuyển trái phép ma túy, không tố giác tội phạm, cưỡng đoạt tài sản, thu giữ hơn 700 kg ma túy “đá” cùng nhiều vật chứng liên quan. Ngày 07/8/2019, Phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy, Công an tỉnh Nghệ An phối hợp với Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy chủ trì phối hợp với các đơn vị chức năng khám phá chuyên án, bắt giữ 05 đối tượng có hành vi mua bán, vận chuyển trái phép ma túy, thu giữ 120 bánh heroin cùng vật chứng liên quan.
Công an tỉnh Nghệ An thu giữ hơn 700 kg ma túy “đá” tại ruộng muối trên địa bàn xã Quỳnh Thuận, huyện Quỳnh Lưu.
Để tiếp tục thực hiện hiệu quả Dự án Nâng cao hiệu quả PCMT tại xã, phường, thị trấn trong thời gian tới, tỉnh Nghệ An đề xuất Chính phủ tiếp tục có chính sách đầu tư phát triển kinh tế - xã hội tại địa bàn đã và đang là trọng điểm về ma túy, nhất là các xã giáp biên giúp bà con nâng cao đời sống để tránh xa ma túy. Kiến nghị Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật PCMT theo hướng tăng nặng chế tài xử lý đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, bổ sung quy định cho phép sử dụng tiền, tài sản, phương tiện là tang vật vụ án, bị tòa án tuyên tịch thu sung công để tái đầu tư cho công tác này.
Đề xuất Chính phủ, các bộ, ngành chức năng có chính sách đầu tư mở rộng các cơ sở cai nghiện ma túy trong cả nước cũng như ở Nghệ An. Tăng cường đầu tư hiện đại hóa trang thiết bị, phương tiện, có chế độ chính sách đối với lực lượng trực tiếp đấu tranh cũng như cán bộ làm công tác PCMT ở xã, phường, thị trấn nhằm phục vụ hiệu quả nhiệm vụ phòng ngừa từ cơ sở góp phần xây dựng địa bàn vững mạnh về ANTT, tạo đà cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội.
Kim Long